Wednesday, December 25, 2013

ಡಾ. ಬಿ.ಕೆ.ರವಿಗೆ ಡಿ.28ರಂದು ಅಭಿನಂದನೆ


 ಡಾ. ಬಿ.ಕೆ.ರವಿಗೆ ಡಿ.28ರಂದು ಅಭಿನಂದನೆ 
 *ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಿಂದ ಅಭಿನಂದನಾ ಗ್ರಂಥ ಬಿಡುಗಡೆ

 
ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಬಾನುಲಿ ಬರಹಗಳಿಂದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಳಕಳಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ನೆಚ್ಚಿನ ಗುರುವಾಗಿರುವ ಬೆಂಗಳೂರು ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಸಂವಹನ ವಿಭಾಗದ  ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಡಾ. ಬಿ.ಕೆ.ರವಿ 50 ವಸಂತಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತಿರುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅವರ ಅಭಿಮಾನಿಗಳು ಹಾಗೂ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಬಳಗ ಅಭಿನಂದನಾ ಸಮಾರಂಭ ಆಯೋಜಿಸಿದೆ.
 ಡಾ. ಬಿ.ಕೆ.ರವಿ ಅಭಿನಂದನಾ ಸಮಿತಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಹಾಗೂ ಮಾಜಿ ಸಚಿವ ಎಚ್.ಎಂ.ರೇವಣ್ಣ ಮಂಗಳವಾರ ಪತ್ರಿಕಾಗೋಷ್ಠಿ ನಡೆಸಿ, ಬಹುಮುಖ ಪ್ರತಿಭೆಯಾಗಿರುವ ಬಿ.ಕೆ.ರವಿ ಅವರನ್ನು ಅಭಿನಂದಿಸಲು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಮಿತ್ರರು ಹಾಗೂ ಆಪ್ತರು ಡಿ.28ರಂದು ಬೆಂಗಳೂರು ವಿವಿಯ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಕಾಲೇಜಿನ ಜ್ಞಾನಜ್ಯೋತಿ ಸಭಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಅಭಿನಂದನಾ ಸಮಾರಂಭ ಏರ್ಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದರು.
  ಡಾ. ಬಿ.ಕೆ.ರವಿ ಅಭಿನಂದನಾ ಗ್ರಂಥವನ್ನು ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಸಿದ್ದರಾಮಯ್ಯ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಿದ್ದಾರೆ. ಬಿ.ಕೆ. ರವಿ ರಚಿಸಿರುವ ಟಿಎಸ್ಸಾರ್ ಮತ್ತು ಕನಕ ಕಾವ್ಯಾಂಜಲಿ ಕೃತಿಗಳು ಲೋಕಾರ್ಪಣೆಯಾಗಲಿವೆ. ಸಂಸದ ವಿಶ್ವನಾಥ್, ಮುರುಘಾ ಮಠದ ಡಾ. ಶಿವಮೂರ್ತಿ ಮುರುಘಾ ಶರಣರು ಅಭಿನಂದನಾ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲಿದ್ದಾರೆ ಎಂದರು.
 ಡಾ ಬಿ.ಕೆ.ರವಿ ಬಾನುಲಿ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಬರೆದಿರುವ ಪ್ರತಿ ಲೇಖನದಲ್ಲೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಳಕಳಿ, ಪತ್ರಿಕೋದ್ಯಮದ ಕುರಿತಾದ ಕಾಳಜಿ, ಚಿತ್ರದುರ್ಗದ ಮೇಲಿನ ಅವರ ಪ್ರೇಮ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುತ್ತದೆ. ಬಾನುಲಿಗೆ ಬರೆಯುವ ಲೇಖನಗಳು ಹೇಗಿರಬೇಕು ಎಂಬುದಕ್ಕೂ ಈ ಪುಸ್ತಕ ಕೈಪಿಡಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದರು.
  ಡಾ. ಬಿ.ಕೆ. ರವಿಯವರು ನಾಟಕ ಬರಹಗಳನ್ನು ಸರಾಗವಾಗಿ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ‘ಬಾನುಲಿ ಬರಹಗಳು’ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿರುವ ‘ದುರ್ಗದ ದುರ್ಗಿ’, ‘ತಿರುಕನ ಕನಸು’, ‘ಕಿರುಕುಳ ಕೊಡುವ ಕೀಟಗಳು’ ನಾಟಕಗಳು ಮನರಂಜನೆ ಹಾಗೂ ಜನಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುವಂತವು. ಬಾನುಲಿಯ ಕೇಳುಗರಿಗೆ ಬೇಸರವಾಗದಂತೆ ಕಡಿಮೆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮನರಂಜನೆ, ಮಾಹಿತಿ, ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ ಎಂದು ರೇವಣ್ಣ ಹೇಳಿದರು.
 ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮ ಕುರಿತಾದ ಲೇಖನಗಳು ಕ್ರೀಡಾರಂಗ, ವಿಜ್ಞಾನ, ಹಬ್ಬಗಳಿಗೆಂದೇ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ರಚಿಸಿದ ರೂಪಕಗಳು, ಹಾಸ್ಯ, ವಿಡಂಬನಾತ್ಮಕ ಲೇಖನಗಳು-ನಾಟಕಗಳನ್ನು ಅವರ ಅಭಿನಂದನಾ ಗ್ರಂಥ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.  ಪತ್ರಕರ್ತರು, ಪತ್ರಕರ್ತರ ಮೇಲಿನ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳು, ಕ್ರೀಡಾ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಸಮೂಹ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ಪಾತ್ರಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಗ್ರಂಥದಲ್ಲಿ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲಲಾಗಿದೆ ಎಂದರು.

ರಾಮಗಿರಿಯಲ್ಲಿ ಜಿಎಸ್‌ಎಸ್ ಬಾಲ್ಯದ ನೆನಪುಗಳು...




 ಮಾಲತೇಶ್ ಅರಸ್ ಹರ್ತಿಮಠ
 ಅದು ಅವರ ಬಾಲ್ಯದ ದಿನಗಳ ಸಂಭ್ರಮದ ಕ್ಷಣ, ಸುಮಾರು 76 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಿನ ನೆನಪು. ರಾಷ್ಟ್ರಕವಿ ಡಾ. ಜಿ.ಎಸ್. ಶಿವರುದ್ರಪ್ಪ ಆಡಿದ್ದು, ಕುಣಿದದ್ದು, ನಲಿದ ಜಾಗ.
  ಹೌದು, ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆ ಹೊಳಲ್ಕೆರೆ ತಾಲೂಕಿನ ರಾಮಗಿರಿ ಪುಣ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರವೇ ಜಿಎಸ್‌ಎಸ್ ಅವರ ಬಾಲ್ಯದ ದಿನಗಳ ಕಳೆದ ಊರು. ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿರುವ ತೇರಿನ ಮನೆಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲೇ ಇದ್ದ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಅವರ ವಾಸ. ತಂದೆ ಜಿ. ಶಾಂತವೀರಪ್ಪ ಅವರು ಇಲ್ಲಿನ ಸರ್ಕಾರಿ ( ಪ್ರಾಥಮಿಕ(ಮಿಡ್ಲಿ ಸ್ಕೂಲ್) ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಮೇಷ್ಟ್ರಾಗಿದ್ದವರು. ಆಗ ಜಿಎಸ್‌ಎಸ್ ಅವರು 5ರಿಂದ 7 ನೇ ತರಗತಿವರೆಗೆ ರಾಮಗಿರಿಯಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಇನ್ನೂ ವಿಶೇಷ ಎಂದರೇ ಜಿಎಸ್‌ಎಸ್ ಅವರ ತಾಯಿ ಶಾಂತಮ್ಮರ ತವರೂರಾದ ಹೊಳಲ್ಕೆರೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಜಿಎಸ್‌ಎಸ್ ಜನಿಸಿದ್ದು.
 ಬಾಲ್ಯ ಕಳೆದ ರಾಮಗಿರಿಯನ್ನು ಅವರು ಎಂದೂ ಮರೆಯಲಿಲ್ಲ. ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಬಂದರೂ ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದು  ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದರು ಅಲ್ಲದೆ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ  ತೆರಳಿ ಕವಿತೆ ರಚಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.
 ಹಸಿರು ಸೀರೆಯನುಟ್ಟ ಮರ-ಬಳ್ಳಿಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ ಬೆಟ್ಟ, ಹೂ ಬಿರಿದು ನಿಂತ ಗಿಡಗಂಟೆಗಳು, ಗಂಧ, ಹೊನ್ನೆ, ಬೀಟೆ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ಮರಗಳ ಸುಮಧುರ ಘಮಲು, ಸುವಾಸನೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ ವನ ಸುಮಗಳು, ಮಕರಂದ ಹೀರುವ ದುಂಬಿಗಳು. ಹಿಂಡಿಡು ಬರುವ ಜೇನು ನೊಣಗಳು, ಸುಂದರತೆಯನ್ನು ಇಮ್ಮಡಿಗೊಳಿಸುವ ಚಿಟ್ಟೆಗಳು,  ಕಿವಿಗಿಂಪಾದ ಜಾಗಟೆ ನಿನಾದ, ಕರಡಿಗೆ ಸದ್ದು ಇವೆಲ್ಲವೂ ಜಿಎಸ್‌ಎಸ್ ಅವರಿಗೆ ಸ್ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿದ್ದವು.
 ಸುಂದರ ಬೆಟ್ಟಗಳ ನಡುವೆ ಕಾಣುವ ಪಾವನ ಕ್ಷೇತ್ರದೊಳಗೆ ಅವರ ಸಾಕಷ್ಟು ನೆನಪಿನ ಕವಿತೆಗಳಿವೆ. ಕೆರೆಯ ದಂಡೆ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತು  ಪ್ರಕೃತಿ ಮಡಿಲಲ್ಲಿ ನಲಿದಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಶಂಕರನ ಬಂಡೆಯ ಮೇಲೆ ಜಾರುಬಂಡಿ ಆಡಿದ್ದಾರೆ. ಸಾಕಷ್ಟು ಕನಸುಗಳನ್ನು ಅರಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
 ರಾಮಗಿರಿ ದರ್ಶನ:
 ಹೌದು, ನಿಜಕ್ಕೂ  ರಾಮಗಿರಿ ಕರಿಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಇರುವ ಪಾವನ ಕ್ಷೇತ್ರ. ಅಂತೆಯೇ ಸಾಹಿತ್ಯ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರೂ ಪಾವನ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಇವರ ಬಾಲ್ಯದ ದಿನಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕ ರಾಮಗಿರಿ ಕರಿಸಿದ್ದಪ್ಪ ಕುಂಬಾರ ಅವರು ಸಾಕಷ್ಟು ರೀತಿಯ ಶ್ರಮ ವಹಿಸಿ ತಯಾರಿಸಿದ ‘ರಾಮಗಿರಿ ದರ್ಶನ’ ಎಂಬ ಸಮಗ್ರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪುಸ್ತಕ  ಹಾಗೂ ಕಳೆದ ವರ್ಷ 2012 ರಂದು ‘ರಾಮಗಿರಿ ದಿನ ದರ್ಶಿಕೆ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಅದರಲ್ಲಿ ಅವರ ಹಸ್ತಕ್ಷರಗಳೂ, ಬಾಲ್ಯದ ಬರಹಗಳೂ ಇವೆ.
 ಬಂಡೆ ಹೂವು: 
 ರಾಮಗಿರಿ ಪ್ರಕೃತಿ ಸೌಂದರ್ಯದ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲಿನ ಬಂಡೆಯೊಂದರ ಜತೆ ದೇವ ಕಣಗಿಲ ಹೂವಿನ ಮರಗಳು ಸಾಕಷ್ಟಿವೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ಕಂಡು ಜಿಎಸ್‌ಎಸ್ ಅವರು ಹೂವುಗಳು ಬೆಳೆದಿದ್ದರಿಂದ ಪ್ರೇರೇಪಿತರಾಗಿ ‘ಬಂಡೆ ಹೂ’ ಎಂಬ ಕವಿತೆ ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅದನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಬಂಡೆ ಹೂವು ಸಾಕ್ಷೃ ಚಿತ್ರವಾಗಿದೆ.
 ಇದೇ ಡಿಸೆಂಬರ್ 16 ರಂದು ಜರುಗಿದ ಶ್ರೀ ಕರಿಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ ಕಡೇ ಕಾರ್ತಿಕ ಮತ್ತು ಲಕ್ಷ ದೀಪೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ ರಾಮಗಿರಿ ಕರಿಸಿದ್ದಪ್ಪ ಕುಂಬಾರ ನಿರ್ದೇಶನದ ಜಿಎಸ್‌ಎಸ್ ಅವರ ಸವಿ ನೆನಪುಗಳೊಂದಿಗೆ  ಸಂಗ್ರಹಿಸಿರುವ ‘‘ಬಂಡೆ ಹೂವು’’ ಎಂಬ ಸಾಕ್ಷೃಚಿತ್ರವನ್ನು ಸಾಹಿತಿ ಚಂದ್ರಶೇಖರ ತಾಳ್ಯ ಅವರು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಅದರಲ್ಲಿ  ಜಿಎಸ್‌ಎಸ್ ಅವರ ಬಾಲ್ಯದ ನೆನಪಿನ ಅಪಾರ ಬುತ್ತಿ ಇದೆ. ಕವಿಗಳ ಮಾತಿದೆ. ಬಾಲ್ಯದ ನೆನಪಿದೆ.  ಕವಿ ಎಚ್‌ಎಸ್ ವೆಂಕಟೇಶ್ ಮೂರ್ತಿ ಜತೆ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರು ಸನ್ಮಾನಿಸಿದ ಚಿತ್ರಣಗಳಿವೆ. ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಹೇಮಂತ ಕುಮಾರ್, ಮುಖಂಡ ಯಾಲಕ್ಕಿ ಬಸವರಾಜಪ್ಪ ಅವರ ಮಾತುಗಳಿವೆ.

 ಕೋಟ್.
 ಕವಿಯಾಗಿ, ವಿಮರ್ಶಕರಾಗಿ, ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿ ಅವರ ಕೊಡುಗೆ ಅನನ್ಯ. ಘನತೆವೆತ್ತ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ, ಸರ್ವಶ್ರೇಷ್ಠ ಸಂಘಟಕ, ಕವಿ, ವಿಮರ್ಶಕ. ಪದ್ಯ- ಗದ್ಯ ಎರಡರಲ್ಲೂ ಅವರು ನಿಸ್ಸೀಮರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರೊಂದಿಗಿದ್ದ ದಿನಗಳು ಇನ್ನೂ ನೆನಪು ಮಾತ್ರ.
 ಚಂದ್ರಶೇಖರ ತಾಳ್ಯ.  ಹಿರಿಯ ಕವಿ.

 ಕೋಟ್.
 ಕನ್ನಡದ ಮೇರುಕವಿಯ ಅಗಲಿಕೆಯಿಂದ ರಾಮಗಿರಿ ಗ್ರಾಮದ ಮೇಲೆ ಮೋಡ ಮುಸುಕಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರಕವಿಯ ಕಣ್ಮರೆಯಿಂದ ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ತುಂಬಲಾರದ ಹಾನಿಯಾಗಿದೆ. ರಾಮಗಿರಿ ಇದೀಗ ಅನಾಥವಾಗಿದ್ದು ನಮಗಿನ್ನು ನೆನಪು ಮಾತ್ರ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ರಾಮಗಿರಿಯಲ್ಲಿ  ಜಿಎಸ್ ಶಿವರುದ್ರಪ್ಪ ಸಾಹಿತ್ಯ ವೇದಿಕೆ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಆಚರಿಸುತ್ತೇವೆ. ಜನವರಿ 18ರಂದು ಬಂಡೆ ಹೂವು ಕವಿತೆಯ ಶಿಲಾಶಾಸನ ಅನಾವರಣ ನಡೆಯಲಿದೆ.
 ರಾಮಗಿರಿ ಕರಿಸಿದ್ದಪ್ಪ ಕುಂಬಾರ, ಸಾಹಿತಿ



Monday, December 9, 2013

Thursday, December 5, 2013

ಕುಣಿತ ನಿಲ್ಲಿಸಿ ಹಾಸಿಗೆ ಹಿಡಿದ ಮೈಲಾರಪ್ಪ


 ಕುಣಿತ ನಿಲ್ಲಿಸಿ ಹಾಸಿಗೆ ಹಿಡಿದ ಮೈಲಾರಪ್ಪ

 * ನರದೌರ್ಬಲ್ಯದಿಂದ ಸ್ವಾಧೀನ ಕಳೆದು ಕೊಂಡ ಕೈಕಾಲುಗಳು *ಜೀವನಾಧಾರಕ್ಕೆ ತಲೆ ಮೇಲೆ ಕೈ ಹೊತ್ತ ಕುಟುಂಬ
 ಚಿತ್ರದುರ್ಗ: ಆತ ಪವಾಡದ ಗೊರವಪ್ಪ, ಕೈಯಲ್ಲಿ ಡಮರುಗ ಹಿಡಿದು ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕುತ್ತಿದ್ದರೇ ಅಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರ ಮೈಮನಗಳು ತಲ್ಲಣಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದವು. ತಮ್ಮ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಸಹಸ್ರಾರು ಭಕ್ತರನ್ನು ಒಂದೆಡೆ ಸೇರಿಸುವ ಶಕ್ತಿ ಪಡೆದಿದ್ದವರು. ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆ ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ದಾವಣಗೆರೆ, ಶಿವಮೊಗ್ಗ, ಬಳ್ಳಾರಿ, ತುಮಕೂರು, ಮೈಸೂರು, ಬೆಂಗಳೂರು, ಹಾವೇರಿ, ಹೀಗೆ ಎಲ್ಲಾ ಕಡೆ ತನ್ನ ಪವಾಡವನ್ನು ಮಾಡಿ ತೊರಿಸಿದ್ದಾರೆ.
  ತನ್ನ ಆರಾಧ್ಯ ದೈವ ಮೈಲಾರಲಿಂಗೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿಯನ್ನೇ ನಂಬಿ ಜೀವನ ಸಾಗಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ನಾಲಿಗೆಯಲ್ಲಿ ತ್ರಿಶೂಲ, ಕೈಯಲ್ಲಿ ಪಂಚ ತ್ರಿಶೂಲವನ್ನು ಚುಚ್ಚಿಕೊಂಡು ಬೆಂಕಿ ಹಚ್ಚಿಕೊಂಡು ದೇವರಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸುವ ಅವರ ಪವಾಡಕ್ಕೆ ಸರಿಸಾಟಿ ಇಲ್ಲ. ಇದೀಗ ದಿಢೀರ್ ಎಂದು ಆ ಗೊರವಪ್ಪನಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿ ಅಡಗಿ ಹೋಗಿದೆ. ದೇಹದ ನರಗಳಲ್ಲಿ ನಿಶಕ್ತಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡು ಹಾಸಿಗೆ ಹಿಡಿದಿದ್ದಾರೆ.
  ಹೌದು, ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆ ಹಿರಿಯೂರು ಪಟ್ಟಣದ ಪವಾಡದ ಮೈಲಾರಪ್ಪ ಅಂದ್ರೆ ಸಾಕು ಅಲ್ಲಿ ಗೊರವರ ಕುಣಿತ ಭವ್ಯತೆ ಕಂಡು ಬರುತ್ತಿತ್ತು. ಎಲ್ಲರಲ್ಲಿಯೂ ಇವರ ಕುಣಿತ ರೋಮಾಂಚನಗೊಳಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಮೈಸೂರು ದಸರಾದಲ್ಲಿಯೂ ತನ್ನ ಜಾನಪದ ಕುಣಿತವನ್ನು ಮೇಳೈಸಿದ ಕಲಾವಿದ ಇಂದು ನರ ದೌರ್ಬಲ್ಯದ ಕಾಯಿಲೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
 ಏಳುಕೋಟಿ, ಏಳುಕೋಟಿ ಏಳುಕೋಟ್ಯೋ ಚಾಂಗಮಲೋ ಚಾಂಗಮಲೋ ಎಂದು ಕೂಗುತ್ತಿದ್ದ ಮೈಲಾರಪ್ಪನಲ್ಲಿ ಇದೀಗ ಆ ಶಕ್ತಿ ಇಲ್ಲದಾಗಿದೆ. ದೋಣಿ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ಕುಣಿದು ಕುಪ್ಪಳಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಆ ಕಾಲುಗಳು, ಡಮರುಗ ಹಿಡಿದು ಎಲ್ಲರ ಮೈ ನವಿರೇಳುಸುತ್ತಿದ್ದ ಆ ಕೈಗಳೂ ಇದೀಗ ಮೌನವಾಗಿವೆ. ಹಾಲು, ಹಣ್ಣು, ತುಪ್ಪ, ಸಕ್ಕರೆ, ಹೀಗೆ  ಪಂಚಾಮೃತವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ ಮೈಲಾರಪ್ಪನ ದೋಣಿ ಬರಿದಾಗಿದೆ.
  ಕರಿಯ ಕಂಬಳಿಯಿಂದ ಮಾಡಿದ ಅಂಗಿ. ಕೈಯಲ್ಲಿ ಕೊಳಲು. ಡಮರುಗ. ತ್ರಿಶೂಲ, ಭಂಡಾರದ ಬಟ್ಟಲು. ದೋಣಿ ಹಿಡಿದು ಸದಾ ಕಾಲವೂ ಗೊರವರ ಕುಣಿತವನ್ನೇ ನಂಬಿದ್ದ ಮೈಲಾರಪ್ಪ ಅವರಿಗೆ ಇದೀಗ  ಆರ್ಥಿಕ ನೆರವಿನ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
 ಪತ್ನಿ ಅಂಭಾದೇವಿ ಮತ್ತು ಪಿಯುಸಿ ಮುಗಿಸಿ ಮುಂದಿನ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಕಾದು ಕುಳಿತಿರುವ ಮಗಳು ನೀತಾ ಅವರಿಗೆ ಮೈಲಾರಪ್ಪನವರ ದುಡಿಮೆಯೇ ಜೀವನಾಧಾರವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಇದೀಗ ಹಾಸಿಗೆ ಹಿಡಿದಿರುವ ಮೈಲಾರಪ್ಪ ಅವರ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಸುಮಾರು 4 ಲಕ್ಷ ರೂಗಳಷ್ಟು ಖರ್ಚಾಗಲಿದೆ. ದಯಮಾಡಿ ಸಂಘ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು, ದಾನಿಗಳು, ಮುಖಂಡರು ನೆರವು ನೀಡಬೇಕೆಂದು ಕುಟುಂಬವರ್ಗ ಮನವಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದೆ.
  ಬೆಂಗಳೂರು ಎಂ.ಎಸ್ ರಾಮಯ್ಯ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ನರತಜ್ಞರಾದ  ಡಾ. ಶರ್ಮಾ ಅವರು ಚಿಕಿತ್ಸೆ ನೀಡಿದ್ದು, ದುಬಾರಿ ವೆಚ್ಚವಾದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಹಣವಿಲ್ಲದೆ ಮನೆಗೆ ಮರಳಿದ್ದಾರೆ. ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಾಯ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಕಲಾವಿದ ಮೈಲಾರಪ್ಪನಿಗೆ ಧನ ಸಹಾಯ ನೀಡುವವರು ಈ ಕೆಳಕಂಡ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗೆ ಕಳುಹಿಸಬಹುದು. ಇಲ್ಲವೆ ಅವರನ್ನು ನೇರ ಸಂಪರ್ಕಿಸಬಹುದು.
 ವಿಳಾಸ: ಗೊರವರ ಮೈಲಾರಪ್ಪ ತಂದೆ ನಿಂಗಪ್ಪ. ಮಿರ್ಜಾಬಡಾವಣೆ, ಮಟನ್ ಮಾರ್ಕೆಟ್ ಹಿಂಭಾಗ ಹಿರಿಯೂರು ಪಟ್ಟಣ. ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆ .
 ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆ ಸಂಖ್ಯೆ: ಎಂ. ನೀತಾ  32945664303,(ಎಸ್‌ಬಿಐ) ಸ್ಟೇಟ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಹಿರಿಯೂರು ಶಾಖೆ. ಐಎಫ್‌ಎಸ್‌ಇ ನಂ: 0011262. ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆ. ಮೊಬೈಲ್  ಸಂಖ್ಯೆ.9663271335, 9901284507..

Wednesday, November 27, 2013

ಅಣಬೆ : ಮಳೆಗಾಲದ ಗೆಳೆಯ, ಚಳಿಗಾಲದ ಸಂಗಾತಿ


*ಹಲವು ರೋಗಗಳಿಗೆ ರಾಮಬಾಣ
*ವಿಟಮಿನ್ ಡಿ ಹೊಂದಿರುವ ಏಕೈಕ ತರಕಾರಿ
*ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಬರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಶೇ 70 ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ
*ಗುರುಕುಲ, ಋಷಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಆಯುರ್ವೇದಗಳಿಗೆ ಬಳಕೆ
-ಮಾಲತೇಶ್ ಅರಸ್ ಹರ್ತಿಮಠ
ಅಣಬೆ ಎಂದ ಕೂಡಲೇ ಬಾಯಲ್ಲಿ ನೀರು ಬರುತ್ತದೆ. ಹೌದು ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಅಣಬೆ ತಿನ್ನದೇ ಹೋದರೇ ಅದು ರುಚಿಸದು.
ಏಕೆಂದರೇ ಹಳ್ಳಿಯ ಮಂದಿ ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆಯಾದರೂ ಅಣಬೆ ತಿನ್ನ ಬೇಕೆಂದು ಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರಕೃತಿಯ ವಿಶೇಷ ಕೊಡುಗೆಯಾಗಿ ಅಣಬೆ ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಆಗಮಿಸಿ ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಸಿದ್ದವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕಾಡಿನ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಸಾಗುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದರೇ ಸಾಕಷ್ಟು ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಾಣುತ್ತವೆ.
ಇದರ ಭೋಜನ ನಿಜಕ್ಕೂ ಮಾಂಸಹಾರದ ರುಚಿಯನ್ನು ಹೊರಹಾಕುತ್ತದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಗ್ರಾಮೀಣರು. ಮಳೆಗಾಲ ಬಂತು ಎಂದರೇ ಸಾಕು ಮನೆ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಅಣಬೆ ಸಾಂಬಾರು ವಾಸನೆ ಮೂಗಿಗೆ ಬಡಿಯುತ್ತದೆ.
ಇದು ಕೇವಲ ಈಗಿನದಲ್ಲಿ ಪುರಾತನ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಅಂದರೇ ಗುರುಕುಲ, ಋಷಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಆಯುರ್ವೇದಗಳಿಂದ ಬಳಕೆಯಾಗಿದೆ.
ರೋಗಗಳಿಗೆ ರಾಮಬಾಣ:
ಶಿಲೀಂದ್ರ ಜಾತಿಗೆ ಸೇರಿದ ಅಣಬೆ ದೇಹಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾಗಿ ಬೇಕಾಗಿರುವ ಪ್ರೋಟಿನ್, ವಿಟಮಿನ್, ಮಿನಿರಲ್, ಅಮೋನೋ ಆಸಿಡ್ ಎಂಬ ಅಂಶವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ರೋಗ ನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿ ಹೊಂದಲು ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದ್ದು ಹಲವು ರೋಗಗಳಿಗೆ ರಾಮಬಾಣ ಎನಿಸಿದೆ.
ಇದನ್ನು ಹಲವೆಡೆ ಪ್ರಮುಖ ಬೆಳೆಯಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಣಬೆಗೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಬೆಲೆ, ಮತ್ತು ಬೇಡಿಕೆ ಇದೆ. ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಜಾತಿಯ ಅಣಬೆಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಆದರೇ ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುವ ಪ್ರಕೃತಿ ದತ್ತ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅಣಬೆ ಎಲ್ಲಿಲ್ಲದ ಬೇಡಿಕೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಈ ಅಣಬೆ ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಸಿಡಿಲು ಗುಡುಗಿನ ಸದ್ದು ಆರಂಭವಾದ ಕೂಡಲೇ ಇವು ನೆಲದಿಂದ ಹುಟ್ಟುತ್ತವೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ. ಇವು ಬೆಳೆದಾಗ ಇವುಗಳ ಮೇಲೆ ಮರದ ಎಲೆಗಳು ಬಿದ್ದರೇ ಹಾಳಾಗುತ್ತವೆ. ಹಲವೆಡೆ ಇವು ಒಂದೊಂದಾಗಿ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಗೋಚರಿಸಿದರೇ ಇನ್ನೂ ಹಲವೆಡೆ ರಾಶಿರಾಶಿಯಾಗಿ ಕಾಣ ಸಿಗುತ್ತವೆ.
ವಿವಿಧ ಬಗೆಗಳು:
ರುಚಿಕಟ್ಟಾದ ಸುವಾಸನೆ ಭರಿತ ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಅಣಬೆಯಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ನಮೂನೆ ಕಾಣಬಹುದು. ಪುಟಾಣಿ ಅಣಬೆ, ದೊಡ್ಡ ಅಣಬೆ, ಬಿಳಿ ಅಣಬೆ, ಬೋಗಿ ಅಣಬೆ, ಎಣ್ ಅಣಬೆ, ಕಲ್ ಅಣಬೆ ಹೀಗೆ ನಾನಾ ಬಗೆಯ ಅಣಬೆ ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಹೀಗೆ ನಾನಾ ಬಗೆಯ ಅಣಬೆಗಳಿದ್ದರೂ ಅವುಗಳಲ್ಲೂ ವಿಷಪೂರಿತ ಅಣಬೆಗಳೂ ಇವೆ. ಗ್ರಾಮೀಣರು ನೋಡಿದ ಕೂಡಲೇ ಇದು ವಿಷಪೂರಿತ ಎಂದು ತಟ್ಟನೇ ಕಂಡು ಹಿಡಿಯುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಬಳಸುವಾಗ ಎಚ್ಚರ ಅತ್ಯಗತ್ಯ.
ಕೆಲವು ಬಾರಿ ಅಣಬೆಗಳ ಮೇಲೆ ಕ್ರಿಮಿ ಕೀಟಗಳು ವಿಷಾಹಾರಿ ಜಂತುಗಳು ಸಂಚರಿಸಿದ್ದರೂ, ಜೊಲ್ಲನ್ನು ಸ್ಪುರಿಸಿದ್ದರೇ ಅದು ವಿಷಯುಕ್ತವಾಗಿರುತ್ತದೆ , ಹೀಗಾಗಿ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅಣಬೆ ಎಷ್ಟು ಒಳ್ಳೆಯದೋ ಅಷ್ಟೇ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ರೈತ ಸಂಗೇನಹಳ್ಳಿ ರಾಮಪ್ಪ.
ಅಣಬೆ ಸಸ್ಯಹಾರಿ ಆಗಿದ್ದರೂ ಅದನ್ನು ಮಾಂಸಹಾರದ ಗುಂಪಿಗೆ ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈಗ ಎಲ್ಲರೂ ಮಾಂಸಹಾರವನ್ನ ಸಸ್ಯಹಾರವಂತೆ ಸೇವಿಸುವುದು ಮಾಮೂಲಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಕೆಲವರನ್ನು ಹೊರತು ಪಡಿಸಿ ಇದನ್ನು ಎಲ್ಲರೂ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.
ರೈತರಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಲಾಭ:
ಅಣಬೆಯನ್ನು ಇದೀಗ ವಾಣಿಜ್ಯ ಬೆಳೆಯಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸದೃಢರಾಗಲು ರೈತರೂ ಇದೀಗ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಅಣಬೆ ಬೇಸಾಯದತ್ತ ಗಮನಹರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಅಣಬೆಯಿಂದಾಗುವ ಪ್ರಯೋಜನ:
*ಪ್ರತಿ ದಿನವೂ ಒಂದು ಅಣಬೆಯನ್ನು ಸೇವಿಸುತ್ತಿದ್ದರೇ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ಬರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಶೇ 70 ರಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ ಎಂದು ಸಂಶೋಧನೆಯಿಂದ ತಿಳಿದು ಬಂದಿದೆ.
* ಸ್ತನ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್‌ಗೆ ಇದು ರಾಮಬಾಣ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಶೇ93 ರಷ್ಟು ಸ್ತನ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ ತಗುಲುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ
* ಇದು ರೋಗ ನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ದೇಹಕ್ಕೆ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇದರಲ್ಲಿರುವ ಅಂಶ ದೇಹ ಇನ್ನಿತರ ಸೋಂಕುಗಳಿಗೆ ತುತ್ತಾಗುವುದನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ.
* ವಿಟಮಿನ್ ಡಿ ಹೊಂದಿರುವ ಏಕೈಕ ತರಕಾರಿ ಎಂದರೇ ಅದು ಅಣಬೆ.
* ಎಲುಬಿಗೆ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡುವ ಜೊತೆಗೆ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ, ರಕ್ತ ಹೀನತೆ ನಿವಾರಿಸುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ರಕ್ತದೊತ್ತಡ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
* ವಿಟಮಿನ್ ಬಿ 2 ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡಲು ಆಹಾರವನ್ನು ಗ್ಲೂಕೋಸ್ ಆಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ವಿಟಮಿನ್ ಬಿ ತುಂಬಾ ಅಗತ್ಯ. ಅಣಬೆಯಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ವಿಟಮಿನ್ ಬಿ 2 ಮತ್ತು ವಿಟಮಿನ್ ಬಿ3 ಇರುವುದರಿಂದ ದೇಹಕ್ಕೆ ಇದು ತುಂಬಾ ಉತ್ತಮ

ಅಣಬೆಯಲ್ಲಿ ಬೊಜ್ಜಿನ ಅಂಶವಿಲ್ಲ. ಕಡಿಮೆ ಕಾರ್ಬೋ ಹೈಡ್ರೇಡ್ ಹೊಂದಿದೆ. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ ಇದರಲ್ಲಿ ನಾರಿನ ಅಂಶ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಇರುವುದಿಂದ ಬೊಜ್ಜು ಕರಗಿಸುವುದು ಸುಲಭ. ಇದು ದೇಹದಲ್ಲಿರುವ ಅಧಿಕ ಸಕ್ಕರೆ ಅಂಶವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಮಧುಮೇಹ ಇರುವ ಜನರಿಗೆ ಇದು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಡಾ. ವೆಂಕಟೇಶ್ ಅವರು.

ಅನುದಾನವಿಲ್ಲದೆ ಬಳಲುತ್ತಿದೆ ಕನಕದಾಸ ಅಧ್ಯಯನ ಕೇಂದ್ರ



]
 *ಸಾಕಷ್ಟು ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಮಾಡಿದ್ರೂ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹವಿಲ್ಲ *ಹುಸಿಯಾಗುತ್ತಿದೆ ಸರ್ಕಾರಿ ಸಹಾಯದ ನಿರೀಕ್ಷೆ
- ಮಾಲತೇಶ್ ಅರಸ್ ಹರ್ತಿಮಠ
 ಬೆಂಗಳೂರು: ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಕನಕ ಜಯಂತಿಗೆ ಕೋಟಿ ಕೋಟಿ ರೂ. ಅನುದಾನ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಬಂದಿದ್ದರೂ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರವೇ ಸ್ಥಾಪಿಸಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕನಕದಾಸರ ಅಧ್ಯಯನ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಅನುದಾನ ನೀಡಿಲ್ಲ!
 ಸಂತಕವಿ ಕನಕದಾಸರ ಸಾಮಾಜಿಕ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ಪಾರಮಾರ್ಥಿಕ ಚಿಂತನೆಗಳ ಜತೆಗೆ ಅವರ ಕಾವ್ಯಗಳು, ಕೀರ್ತನೆಗಳು,ದರ್ಶಿಸಲಪೇಕ್ಷಿಸುತ್ತಿರುವ ದಿಕ್ಕು ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯ ಸಂದೇಶಗಳ ಕುರಿತು ಹೊಸ ಹೊಸ ಅಧ್ಯಯನಗಳು, ಸಂಶೋಧನೆಗಳು, ಪ್ರಕಟಣೆಗಳು ಹಾಗೂ ಇವುಗಳ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾರದ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಸ್ಥಾಪಿಸಿರುವ ಈ ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರ ಇದೀಗ ಸರ್ಕಾರ ಮುಂದೆ ಅನುದಾನಕ್ಕಾಗಿ ಕೈ ಕಟ್ಟಿ ನಿಲ್ಲಬೇಕಿದೆ.
 ಒಂದು ವರ್ಷದ ಹಿಂದೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿರುವ ಅಧ್ಯಯನ ಕೇಂದ್ರವು ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಂತ ಈಗಾಗಲೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಮಾಡಿದ್ದರೂ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹವಿಲ್ಲದೆ ಬಸವಳಿದು ಹೋಗಿದೆ. ಕನಕದಾಸರ ಜೀವನ, ಸಂದೇಶ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯ ಕುರಿತಂತೆ ಅಧ್ಯಯನ, ಸಂಶೋಧನೆ, ಚಿಂತನೆ ನಡೆಸುವ ಈ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಈಗ ಬಲ ಸಿಗಬೇಕಿದೆ.
 ಕೇಂದ್ರದ ಕಾರ್ಯವೇನು?:
 ಕನಕದಾಸರ ದರ್ಶನವನ್ನು ಸಂಗೀತ- ದೃಶ್ಯ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರಚುರಪಡಿಸುವುದು, ಅವರ ಬದುಕು ಮತ್ತು ಕೃತಿ ದೇಶದ ಹಾಗೂ ವಿಶ್ವದ ಇತರೆ ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ ಅನುವಾದಿಸಿ ಪ್ರಕಟಿಸುವುದು, ಅಂಥ ಪ್ರಕಟಣೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡುವ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಗ್ರಂಥಗಳು, ಪತ್ರಿಕೆಗಳು, ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳು, ಮೈಕ್ರೋ ಫಿಲಂಗಳು ಸಲಕರಣೆಗಳನ್ನುಳ್ಳ ಆಕರಗಳ ಗ್ರಂಥಾಲಯಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು. ಸಂಶೋಧನಾರ್ಥಿ ಹಾಗೂ ಸಾಹಿತ್ಯಾಭಿಮಾನಿಗಳಿಗೆ ಪರಾಮರ್ಶನ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಸುಸಜ್ಜಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡುವುದು. ಕನಕದಾಸರ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಅಕಾಡೆಮಿಕ್ ಹಾಗೂ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತಿಪಡಿಸುವುದು. ಹೊರ ರಾಜ್ಯ, ವಿದೇಶಗಳಿಗೆ ವಿದ್ವಾಂಸರನ್ನು ಕರೆದೊಯ್ದು ವಿಚಾರ ತಿಳಿಸುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ.
 ಕನಕದಾಸರು ಹಾಗೂ ದಾಸ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಅನುಪಮ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಹಿರಿಯರಿಗೆ 75,000ರೂ. ನಗದು ಸೇರಿ ಕನಕ ಗೌರವ ಪುರಸ್ಕಾರ ಹಾಗೂ ಯುವ ಸಂಶೋಧಕರಿಗೆ 50,000 ರೂ. ನಗದು ಸೇರಿ ಕನಕ ಯುವ ಪುರಸ್ಕಾರ ನೀಡುತ್ತಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ 3 ಸಂಶೋಧನಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ತಲಾ 1 ಲಕ್ಷ ರೂ. ಫೆಲೋಶಿಪ್ ನೀಡಿ ವಿವಿಧ ವಿಷಯಗಳ ಮೇಲೆ ಸಂಶೋಧನೆ ನಡೆಸುವುದು ಸೇರಿ ಮತ್ತಿತರ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ.
 ಈವರೆಗೆ ಏನೇನು ಮಾಡಿದೆ?
 ಕನಕದಾಸರ ಮರುದರ್ಶನ ಆಯಾಮಗಳು, ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಜಾನಪದೀಯ- ಪುನಾಗ್ರಹಿಕೆಯ ನೆಲೆಗಳು, ಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ತ್ರೀ ಸಂವೇದನೆಯ ಸ್ವರೂಪ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂವೇದನೆಯ ನೆಲೆಗಳು, ವರ್ತಮಾನದ ಯುವ ನೋಟ, ಹೀಗೆ ಅನೇಕ ಗೋಷ್ಠಿ, ಸಂವಾದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನಡೆಸಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಮಂಡಿತವಾದ ಪ್ರಬಂಧಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಸಂವಾದಗಳ ಪುಸ್ತಕ ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ. ಕನಕದಾಸರ ಆಶಯಗಳನ್ನು ಕುರಿತಂತೆ ಚಿತ್ರಕಲಾ ಶಿಬಿರವನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಾಲುದಾರಿ ಸಂತ ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ಕನಕದಾಸರು ಎಂಬ ವಿಷಯದ ಕುರಿತು ಎರಡು ದಿನಗಳ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಚಾರ ಸಂಕಿರಣ ನಡೆಸಿದ್ದು, ರಾಷ್ಟ್ರಮಟ್ಟದಿಂದ 34 ವಿದ್ವಾಂಸರನ್ನು ಕರೆತಂದು 700ಜನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ವಿಚಾರವನ್ನು ತಿಳಿಸಿದೆ.
 ಹೀಗೆ ಅಪಾರ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾ ಬಂದಿದ್ದರೂ ಸಂಬಂಧ ಪಟ್ಟವರು ಇತ್ತ ಗಮನ ಹರಿಸಿಲ್ಲ ಕಾರ್ಯಾನುಷ್ಠಾನ ಮಂಡಳಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿ ಕನ್ನಡ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಇಲಾಖೆ ಆಯುಕ್ತರು, ಹಾಗೂ ಸರ್ಕಾರ ಕೂಡಲೇ ಗಮನ ಹರಿಸಬೇಕೆಂಬುದು ಎಲ್ಲರ ಆಗ್ರಹ.

 ಬಾಕ್ಸ್...
 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಒತ್ತು:
 ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಕಾಲೇಜು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗಾಗಿ ರಸಗ್ರಹಣ ಶಿಬಿರ. ವಿದ್ವಾಂಸರು ಹಾಗೂ ಸಂಗೀತ ಕಲಾವಿದರಿಂದ ಕನಕದಾಸರ ಕುರಿತು ಉಪನ್ಯಾಸ, ವಾಚನ, ಗಾಯನದ ಮೂಲಕ ತತ್ವಾದರ್ಶ ಹಾಗೂ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಆಸಕ್ತಿ ಮೂಡಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.  60 ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಎರಡರಂತೆ ರೂಪಿಸಿದ್ದು  ಈ ವರ್ಷದ ನವೆಂಬರ್ ಹತ್ತರೊಳಗೆ 46 ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ 46 ಶಿಬಿರಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದೆ.ಅಲ್ಲದೆ ಇದರ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು 14,620 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಕನಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಕಮ್ಮಟವನ್ನು ನಡೆಸಿ ಪರಸ್ಪರ ಸಂವಾದದ ಮೂಲಕ ಕಾವ್ಯಗಳನ್ನು ಗಮಕದ ಮೂಲಕ ಗ್ರಹಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಕಮ್ಮಟಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿದ್ದು 1,940 ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಪ್ರಯೋಜನ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ.


 ಕೋಟ್..
   ರಾಜ್ಯಾದ್ಯಾಂತ ವಿವಿಧ ಸಮಾರಂಭಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದು  ಅನೇಕ ಕಡೆಗಳಿಂದ, ಕಾಲೇಜುಗಳಿಂದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ಮಾಡುವಂತೆ ಒತ್ತಡಗಳು ಬರುತ್ತಿವೆ. ಈಗ ನೀಡುವ 25ಲಕ್ಷ ಅನುದಾನ ಯಾವುದಕ್ಕೂ ಸಾಲುತ್ತಿಲ್ಲ.  ಸರ್ಕಾರ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅನುದಾನ  ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಬೇಕು. ಆಗ ಮಾತ್ರ ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪನೆಯ ಸದ್ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
 ಕಾ.ತ ಚಿಕ್ಕಣ್ಣ.  ಸಮನ್ವಯಾಧಿಕಾರಿ. 
 ಕನಕದಾಸ ಅಧ್ಯಯನ ಮತ್ತು ಸಂಶೋಧನಾ ಕೇಂದ್ರ

Saturday, November 23, 2013

P.R.Thippeswamy Harthikote


ಹರಿದ ಕಂಬಳಿ ಹೊದ್ದು... -ಮಾಲತೇಶ್ ಅರಸ್ ಹರ್ತಿಮಠ, ಬೆಂಗಳೂರು

ಹರಿದ ಕಂಬಳಿ ಹೊದ್ದು..
  
  ಹನಿ ಮಳೆಗೂ ಸೋರುವ ಹಳೆ ಮನೆ
  ಸರಸರ ಬೀಳುವುದು ಮಾಳಿಗೆಯ ಮಣ್ಣು
  ಅಜ್ಜನ ಕಾಲದ ಅರಮನೆಗೆ ವಯಸ್ಸಾಯ್ತು
  ಅಜ್ಜಿಯ ಬದುಕಿಗೆ ಎಂಬತ್ತರ ಹರೆಯವಾಯ್ತು
 
  ಸುತ್ತಲೂ ಹಳೆ ಗೋಡೆ ಬಿದ್ದ ಜಾಗ
  ನನ್ನಜ್ಜಿಯೊಂದಿಗೆ ಆಡುವ ನನ್ನ ಮಗ
  ಕತ್ತಲೆಯ ಕೋಣೆಯಲಿ ಜತೆಯಲಿ
  ಮಲಗಿದ್ದರು ಹರಿದ ಕಂಬಳಿ ಹೊದ್ದು
 
  ಎಣ್ಣೆ ಇಲ್ಲದೆ ಉರಿಯದೇ ನಿಂತ ದೀಪ
  ಮುರಿದ ತೇಪೆ ಹಾಕಿದ ಹಳೆ ಬಿಂದಿಗೆ
  ಹಜಾರದ ಕಲ್ಲು ಕಟ್ಟೆಯೇ ಹಾಸಿಗೆ
  ಕಿತ್ತೋಗುತಿದೆ ಮಣ್ಣ ಕಟ್ಟೆ ಬಚ್ಚಲು
 
  ಅಳುವ ಮಗನ ದನಿಗೆ ಅಜ್ಜಿಯ ದನಿ
  ಒಲೆಯ ಮುಂದೆ ನನ್ನಾಕೆಯ ಕಾಯಕ
  ಭಂಡಾರದೊಡೆಯನ ನೆನಹುತ್ತ
  ನಿದ್ದೆ ಮಾಡಿದರು ಹರಿದ ಕಂಬಳಿ ಹೊದ್ದು
 
  ಕಟಿ ಕಟಿ ಸದ್ದಾಗುವ ಮನೆ ಬಾಗಿಲು
  ದನದ ಕೊಟ್ಟಿಗೆಯಲ್ಲೀಗ ಊಟ
  ಸಗಣಿ ಸಾರಿಸಿದ ನೆಲದಲ್ಲೇ ಆಟ
  ನಿತ್ಯ ಬದುಕಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡ ಹಳೆ ಜೀವ
 
  ಮುಂಜಾನೆ ಎದ್ದು ಮತ್ತೆ ಕೂಲಿಯ ಹರಸಿ
  ಬದುಕು ಸಾಗುತ್ತಿದೆ ಕಷ್ಟಗಳ ದೂರ ಸರಿಸಿ
  ನಾನೂ, ಅಜ್ಜಿ, ನನ್ನಾಕೆ, ನನ್ನಮಗ
  ಮಲಗಿದೆವು ಹರಿದ ಕಂಬಳಿ ಹೊದ್ದು.
                                                                 -ಮಾಲತೇಶ್ ಅರಸ್ ಹರ್ತಿಮಠ, ಬೆಂಗಳೂರು
 
 
  

Malathesh Urs Chitradurga


Malathesh Urs Harthikote. Kannada Sahity sammelana vijayanagara bangalore


Malathesh Urs Harthikote. Kannada Sahitya sammelana vijayanagara Bangalur


Thursday, November 14, 2013

ಮಕ್ಕಳ ದಿನಾಚರಣೆಯ ಶುಭಾಶಯಗಳು..

ಇದೇ ನವೆಂಬರ್ 25 ರಂದು ನನ್ನ ಮೊದಲ ವರ್ಷದ ಹುಟ್ಟು ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದೇನೆ. 


- ವಿಖ್ಯಾತ್ ಅರಸ್ ಹರ್ತಿಮಠ. ಬೆಂಗಳೂರು.

Sunday, November 10, 2013

ವೀರಗಾಸೆ ಕುರುಬರ ಆರಾಧನಾ ಕಲೆ

Prajavani paper - ಜಾತಿ ಸಂವಾದ 

ಯೋಗೀಶ್,ಬೆಂಗಳೂರು
ವೀರಗಾಸೆ ಕುಣಿತ ಲಿಂಗಾಯಿತರ ಜಾನಪದ ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರವಲ್ಲ ಅದು ಕುರುಬರ  ಜಾನಪದ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಹಾಗೂ ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರಹಿಂದೆ ಈ ವೀರಗಾಸೆ ಕುಣಿತ ಹಳೇ ಮೈಸೂರು ಪ್ರಾಂತ್ಯಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ ಸೀಮಿತವಾಗಿತ್ತು ಇಂದಿಗೂ ಹಳೇ ಮೈಸೂರು ಪ್ರಾಂತದ ಮದ್ದೂರು  ಮಳವಳ್ಳಿ ಮೈಸೂರು ಕೆಲವು ತಾಲ್ಲೂಕು  ಕೆಲವು ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಈ ವೀರಗಾಸೆಯ  ಪ್ರಕಾರ ಕಾಣಬಹುದು.
ಕುರುಬರ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪೂಜೆ ಮಾಡುವ ಅರ್ಚಕರು ಲಿಂಗ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಹಬ್ಬ ಹರಿದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಹರಿ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಈ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ  ಈ ಅರ್ಚಕರು ಎದೆಗೆ ವೀರಭದ್ರನ ಉಬ್ಬು ಕೆತ್ತನೆಯ ಚಿನ್ನ ಹಾಗೂ ಬೆಳ್ಳಿಯ ವಿಗ್ರಹದ ಹಲಗೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ತಮಟೆ/ ಹಲಗೆಯ ಹಾಗೂ ನಗಾರಿಯ ನಾದಕ್ಕೆ ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕುತ್ತಾರೆಅವರ ಸುತ್ತಲು ವೀರಗಾಸೆಯನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡ ಕುರುಬ ಜನಾಂಗದವರು ತಮಟೆ, ಹಲಗೆ ಅಥವಾ ನಗಾರಿಯ ಲಯಕ್ಕೆ ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕುತ್ತಾರೆ.ಎದೆಯ ಮೇಲೆ ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡಿರುವ ವೀರಭದ್ರನ ಹಲಗೆ ಹಾಗೂ ತಮಟೆಯ ಸದ್ದಿಗೆ ಆವೇಶಿತನಾಗುವ ಅರ್ಚಕನನ್ನು  ಶಾಂತವಾಗಿಸಲು  ವೀರಭದ್ರನನ್ನು ಹೊಗಳುವ ದಕ್ಷಯಜ್ಞದ ಕೆಲವು ಪ್ರಸಂಗಗಳ ಒಡಪುಗಳನ್ನು/ಕಟಿಗೆಗಳನ್ನು ಹೇಳಿ ಶಿವಸ್ವರೂಪಿಯಾದ ಶಿವನ ಅಂಶವಾದ ವೀರಭದ್ರನನ್ನು ಸೌಮ್ಯವಾಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ 88 ಕುಲದ ಒಡಪುಗಳ ಕೆಲವು ಸನ್ನಿವೇಶಗಳನ್ನು ವೀರಗಾಸೆ ಕಟ್ಟಿದ ವೀರಮಕ್ಕಳು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಇದು ವೀರಗಾಸೆ ಕುಣಿತ ಅಥವಾ ವೀರಮಕ್ಕಳ ಕುಣಿತ  ಇದು ಈ  ಕಲೆಯ ಪದ್ಧತಿ.  ವೀರಶೈವರ ವೀರಗಾಸೆ ಕುಣಿತ ಇದೇ ಪ್ರಕಾರದ ನೂತನ ಅವಿಷ್ಕಾರ. ಇಲ್ಲಿ ವೀರಭದ್ರನ ಪಾತ್ರಧಾರಿಯೇ ಒಡಪುಗಳನ್ನು ಹೇಳಿ ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಸ್ತುತಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಇಂದಿಗೂ ಕುರುಬರು ಇದನ್ನು ಜಾನಪದ ಕಲೆ ಎಂಬುದಾಗಿ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದಿಲ್ಲಇದು ದೈವಾಚರಣೆ. ಇದನ್ನು ಹಬ್ಬ ಹರಿ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ  ಹರಕೆ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಗೃಹ ಪ್ರವೇಶ ಮುಂತಾದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.ಕುರುಬರ  ದೇವಾಲಯಗಳ ಪೂಜಾರಿಗಳನ್ನು ಇಂದಿಗೂ ದೈವಸ್ವರೂಪಿಗಳೆಂದು  ಕುರುಬರು ಆರಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ  ಅವರಿಗೆ ಮಾತ್ರವೇ ಲಿಂಗಧಾರಣೆಯಾಗಿದ್ದು ಅವರು ಮಾತ್ರ ಆ ವೀರಭದ್ರನ ಹಲಗೆಯನ್ನು ಮುಟ್ಟುವ ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುವ  ಹಕ್ಕು ಇರುತ್ತದೆ.ಅವರು ಕೆಲವು ಕಟ್ಟಳೆಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸುತ್ತಾರೆ. ಚಪ್ಪಲಿ ಧರಿಸುವಂತಿಲ್ಲ  ಮಾಂಸ ಸೇವನೆ, ದುರ್ವ್ಯಸನಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತರಾಗಿದ್ದು ದಿನಕ್ಕೆ ಮೂರು ಬಾರಿ  ಇಷ್ಟ ಲಿಂಗ ಪೂಜೆ ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಇಂತಹ ಆಚರಣೆ ವೀರಶೈವ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಕಾಣಬರುವುದಿಲ್ಲ.ಇಂದು ಈ ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರ ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿ, ವೇದಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಟ್ಟೆ ಪಾಡಿಗಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಕಲೆಯಾಗಿ ಮಾರ್ಪಾಟಾಗಿರುವುದು  ದುರ್ದೈವದ ಸಂಗತಿ. ಅದು ಅಲ್ಲದೆ ಇದನ್ನು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವ ಹಂತಕ್ಕೆ ಹೋಗಿರುವುದು ಹಾಸ್ಯಾಸ್ಪದ.ಗಂಡು ಕಲೆಯಂದೇ ಬಿಂಬಿತವಾಗಿರುವ  ಕುರುಬರ  ಗುರುತೆಂಬಂತಿರುವ ಡೊಳ್ಳು ಕುಣಿತವನ್ನು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ಕಲಿತು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುವುದು  ದುರಂತ. ಶ್ರದ್ಧೆಯುಳ್ಳವರು ಇಂದಿಗೂ ಡೊಳ್ಳನ್ನು ಪೂಜಿಸಿಯೇ ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆಈಗ ಹೊಟ್ಟೆ ಪಾಡಿಗಾಗಿ ಕಲೆಯನ್ನು ಮಾರಾಟಕ್ಕಿಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಇಂದು  ರಾಜಕೀಯ  ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಡೊಳ್ಳು ಕಲಾವಿದರು ಮದ್ಯ ಮಾಂಸ ಸೇವಿಸಿ ಈ ಕಲೆ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿ  ಕುರುಬರ ದೇವರ ಆರಾಧನೆಗೆ ಮೈಲಿಗೆಯುಂಟು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಕಲೆಗಳನ್ನು ಬೀದಿಗೆ ತರುವುದು ಬೇಡ.

  • See more at: http://jathisamvada.prajavani.net/field-collection/field-responses/76#sthash.cZwh8gv6.dpuf

Wednesday, October 16, 2013

ಗೋ ಕ್ಷೀರ, ಕುರಿ ಹಾಲು ಮತ್ತು ಮೃತ ಪೀಠಗಳು

ಗೋ ಕ್ಷೀರ, ಕುರಿ ಹಾಲು ಮತ್ತು ಮೃತ ಪೀಠಗಳು


ಅರುಣ್ ಕೂಡ್ಲಿಗಿಯವರಬ್ಲಾಗ್ನಲ್ಲಿದ್ದ ಬರಹ

ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಮಠಾಧೀಶರೊಬ್ಬರು `ಕುರಿಯನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಾಣಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಬೇಕು’ ಎಂಬ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದ್ದನ್ನು ಹಲವು ದೃಶ್ಯ ಮಾಧ್ಯಮಗಳು ವ್ಯಂಗ್ಯವಾಗಿ ಬಿತ್ತರಿಸಿವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ವಿಚಾರ ಕುರಿತಂತೆ ಒಂದು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ. ಗೋಕ್ಷೀರವೇ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಮತ್ತು ಕುರಿಹಾಲು ಕನಿಷ್ಠ ಎಂಬ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಜನಮಾನಸದಲ್ಲಿ ತೂರಿಸಿದ ಪುರೋಹಿತಶಾಹಿಗಳ ಹುನ್ನಾರಕ್ಕೆ ಶತಶತಮಾನಗಳ ಇತಿಹಾಸವಿದೆ. ಆದರೆ ಗೋವಿನಷ್ಟೇ ಕುರಿಯೂ ಪವಿತ್ರವೆಂದು ನಂಬಿ ಅವೆರಡೂ ನಮ್ಮ ಬದುಕಿನ ಎರಡು ಕಣ್ಣು(ಗೋವು ಕಾಮಧೇನು ಮತ್ತು ಕುರಿ ಪವಿತ್ರ ಲಕ್ಷ್ಮಿ)ಗಳೆಂದು ಭಾವಿಸಿ, ಪಾಲಿಸಿ, ಪೋಷಿಸುತ್ತ ಬಂದ ಪಶುಪಾಲಕರಿಗೆ ಐವತ್ಮೂರು ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳ ದೀರ್ಘ ಚರಿತ್ರೆಯಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಇಂತಹವರು ಅರಿಯುವ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿದೆ. ಇಂದಿಗೂ ಪಶುಪಾಲಕರು (ಹಾಲುಮತ) ಕುರಿಹಿಂಡನ್ನು `ನನ್ನ ಬದುಕು’ ಎಂದೇ ಸಂಬೋಧಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಬೌದ್ಧ ಮತಾನುಯಾಯಿ, ಕ್ರಿಸ್ತ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸೇರಿದಂತೆ ಇಂದಿನ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ, ಆಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನಗಳನ್ನು ಆಳಿದ ಕುರುಬ ಸಮುದಾಯ ((Romavanshi-baghela shephard king)ದ ಸಾಮ್ರೋಟ ಕನಿಷ್ಕನು ತನ್ನ ನಾಣ್ಯದಲ್ಲಿ ಕುರಿ (ಮೇಕೆ)ಯ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಕೊರೆಸಿ ಚಲಾವಣೆಗೆ ಬಿಟ್ಟಿದ್ದುದು ಶಾಸನಗಳಿಂದ ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ. ‘kaniska’s coin have 4 armed shiva, standing facing the head holding in upper right hand vajra (thunderbolt) and goat (sheep) on its bind legs in right field’ (catalogue of coins by V.A. Smith, 1906, vol.1, P.70).ಇದೇ ರೀತಿ ಹುವಿಷ್ಕ ((Huvishaka)ಎಂಬ ದೊರೆಯು ಸಹ ಕುರಿ/ಮೇಕೆಗಳಿಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮನ್ನಣೆಯನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದುದು ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ. ‘Huvishaka’ s coins have shiva four armed with one face turned wearing indian waiste coat, holding in upper right hand vajra, in lower right hand goat (sheep), in left upper hand trident and lower left hand resting on the horns/ heads of the goat/ sheep. ಇದಲ್ಲದೇ `ಭಾರತದ ರಾಜಪುರಾಣದ ವಲ್ಲಭಪುರ, ಕೋಟಾಬರೂದಿ, ಚಿತ್ತೂರು, ಉದಯಪುರ, ಬಿಕಾನೇರ್, ಮೇವಾಡಗಳನ್ನು ಕುರುಬ ರಾಜರು ಆಳಿದ್ದು, ಕರೋಲಿ ಸಂಸ್ಥಾನದ ದೊರೆಗಳು ತಮ್ಮ ರಾಜಮುದ್ರೆ (ಲಾಂಛನ)ಯಲ್ಲಿ ಎದುರುಬದುರಾಗಿ ನಿಂತ ಕುರಿ ಮತ್ತು ಹುಲಿಗಳು, ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಹಸು (ನಂದಿ) ಮತ್ತು ಮೇಲ್ಗಡೆ ಮೇಕೆಯ ತಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಚಿತ್ರವಿದೆ ((Tod’s Rajasthan, Pandit Lalit Mohan Audhiya, vol.1, 1894.) ಎಂದು ಇತಿಹಾಸಕಾರರು ದಾಖಲಿಸಿರುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರೆ ಕುರಿ (ಮೇಕೆ)ಗಳಿಗೆ ರಾಜಮನ್ನಣೆ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಇತ್ತು ಎಂಬುದು ಅರ್ಥವಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಇಂದೇಕೆ ಈ ಅವಗಣನೆ, ಹೀಯಾಳಿಕೆ?
ಕುರಿಯನ್ನು ಮಬ್ಬು, ದಡ್ಡಪ್ರಾಣಿ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಆಧಾರಗಳಿಲ್ಲ. ಮುಗ್ದ, ಮೃದು ಸ್ವಭಾವದ ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಸಂವೇದನಾಶೀಲ ಜೀವಿಯೂ ಹೌದು. ಮಾಂಸಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಕುವ ಮತ್ತು ಹಾಲುಕೊಡುವ ಇತರ ಪ್ರಾಣಿಗಳಾದ ಹಸು, ಎಮ್ಮೆ, ಹಂದಿ ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ತಮ್ಮ ಇತರ ಆಹಾರಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಮನುಷ್ಯನ ಮಲವನ್ನೂ ತಿಂದು ಬದುಕಿದರೆ, ಕುರಿಯು ಆ ವಾಸನೆ ಇರುವ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುವುದೇ ಇಲ್ಲ. ತನ್ನ ಒಡೆಯ ಒಂದು ಸಲ ಸೂಚಿಸಿದ ಸಂಜ್ಞೆಗಳನ್ನು ಅದು ಬದುಕಿರುವವರೆಗೂ ಪಾಲಿಸುತ್ತದೆ. ತನ್ನ ದೇಹದ ಮಾಂಸ, ಹಾಲು, ಉಣ್ಣೆ, ಹಿಕ್ಕೆಯನ್ನು ಮಾನವನಿಗೆ ದಾನ ಮಾಡುವ ಕುರಿಯ ಪವಿತ್ರತೆ ಈ ಜೀವ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಂದು ಪ್ರಾಣಿಗಿಲ್ಲ. ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರ ಸೂಚಿಸುವಂತೆ ಅತ್ಯಂತ ವಿಷಕಾರಿಯಾದ ಎಕ್ಕೆ, ಹುಸಲಂಗಿ ಗಿಡಗಳನ್ನು ತಿಂದು, ಅರಗಿಸಿ ಅಮೃತದಂತಹ ಹಾಲು ನೀಡುವ ನಿಷ್ಪಾಪಿ ಬದುಕನ್ನು ಅರಿಯದ ಮಾನವನೇ ಮೂರ್ಖನಲ್ಲವೆ? ದೇಶದ ಬಹುಸಂಖ್ಯಾತರಿಗೆ ಇದರ ಮಾಂಸದ ಅವಶ್ಯಕತೆಯಿರುವ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಅದರ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಕುಂಠಿತಗೊಳಿಸುವುದು ಯಾವ ನ್ಯಾಯ?
ಇನ್ನು ಕುರಿ ಉದ್ಯಮ ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ಬಹು ಮುಖ್ಯ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿದೆ. ಕಾಬೂಲ್, ನೇಪಾಳ, ಟಿಬೆಟ್‌ಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಕಾಶ್ಮೀರದಿಂದ ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಕನ್ಯಾಕುಮಾರಿಯವರೆಗೆ ಕುರಿ ಸಾಕಾಣಿಕೆಯಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಶ್ರಮ-ಜೀವನಾಡಿಯಾದ ದಲಿತ ಹಿಂದುಳಿದ ಸಮುದಾಯಗಳು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಕುರಿ ಸಾಕಾಣಿಕೆ, ಕಂಬಳಿನೇಕಾರಿಕೆ, ಮಾಂಸ, ಚರ್ಮಗಳ ಆಮದು-ರಪ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಇತ್ಯಾದಿ., ಇಂದು ರಾಷ್ಟ್ರದ ಮೊದಲ ಸಾಲಿನ ಉದ್ಯಮವಾಗಿದ್ದು, ನೂರಾರು ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳ ವಹಿವಾಟು ಹೊಂದಿದೆ. ಕುರಿಯ ಮೂತ್ರಕ್ಕೆ ಔಷಧಿಯ ಗುಣಗಳಿವೆ ಹಾಗೂ ಕುರಿ ಹಿಂಡಿನಲ್ಲಿ ಮಲಗಿದರೆ ಕ್ಷಯರೋಗವಾಸಿಯಾಗುತ್ತದೆಂದು ವೈದ್ಯರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಡುತ್ತಾರೆ. ಕುರಿ ಎಂಬ ಸಾಧು ಪ್ರಾಣಿ ದೇಶಕ್ಕೆ ಆದಾಯ ತಂದರೆ, ನಮ್ಮ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಾಣಿ ಹುಲಿಯ ಸಾಕಾಣಿಕಾ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಹಲವು ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿಗಳ ನಷ್ಟವಿದೆ. ಇದರರ್ಥ ಇದನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಾಣಿ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿ ಎಂದಲ್ಲ (ಈ ಕುರಿತು ತೀರ್ಮಾನಿಸುವುದು ಭಾರತದ ಒಕ್ಕೂಟ ಸರ್ಕಾರ), ಆದರೆ ಹಾಗೆ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಡುವುದು ಕೀಳರಿಮೆಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಕೊನೆಯ ಮಾತು : `ಮೇಷ ಎಂಬ ಪದವು ವೈದಿಕ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ, ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದ್ದು, ಹನ್ನೆರಡು ರಾಶಿಗಳಲ್ಲಿ ಮೇಷ ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿದೆ. `ಓ ದೇವರೆ! ಕುರಿ ಮತ್ತು ದನಗಳಲ್ಲಿ ನಾವು ಸಮೃದ್ಧಿ ಹೊಂದೋಣ. ನಾವು ಯಾರನ್ನೂ ಕೊಲ್ಲುವುದಿಲ್ಲ ಹಾಗೂ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ವಿರಾಮ ಜೀವನ ನಡೆಸುತ್ತಾ, ಮಂತ್ರಗಳನ್ನು ಜಪಿಸುತ್ತಾ ಪಶುಗಳನ್ನು ಮೇಯಿಸುತ್ತೇವೆ (ಯಜುರ್ವೇದ, 19- 80) ಎಂದು ವೇದಗಳು ಘೋಷಿಸುತ್ತ, ಋಷಿ-ಮುನಿಗಳು ಕುರಿ, ಹಸುಗಳನ್ನು ಸಾಕಿ, ತಾವೇ ನೇಯ್ದ ಉಣ್ಣೆ ಬಟ್ಟೆ ಧರಿಸುತ್ತಿದ್ದುದನ್ನು ದಾಖಲಿಸಿವೆ. ವಿಷಯ ಅದಲ್ಲ, ಇಂತಹ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಅರ್ಥೈಸಿಕೊಳ್ಳದೇ ತಾವೇ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ರಕ್ಷಕ-ವಕ್ತಾರರಂತೆ ಬಿಂಬಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಇಂದಿನ ಮೇಲ್ವರ್ಗದ ಮಠಾಧೀಶರು ಸತ್ತ ಪೀಠ (ಹುಲಿ, ಜಿಂಕೆಗಳು ಸತ್ತ (ಸಾಯಿಸಿ) ನಂತರ ಚರ್ಮ ತೆಗೆದು) ಏರಿ ಕುಳಿತು ಮೃತ ಪೀಠಾಧಿಪತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ? ಇವರು ಕುರಿ, ಮೇಕೆ, ಹಸುಗಳನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸಿ ಸಾಕಿ ಅವುಗಳ ಉಣ್ಣೆಯಿಂದ ಮಾಡಿದ ಜೀವಂತ ಪೀಠದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ವಾಸ್ತವವನ್ನು ಅರಿಯಲಿ.
Malathesh Urs Harthimath

Tuesday, September 17, 2013

ಸೆ.18 ವಿಶ್ವ ಬಿದಿರು ದಿನ


 ಬಿದಿರು ಮಾರುವವರ ಬದುಕು ಮೂರಾಬಟ್ಟೆ

 *ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ವಸ್ತುಗಳ ದಾಳಿ
 * ಪರ್ಯಾಯ ವೃತ್ತಿಯತ್ತ  ಮೇದಾರರ ಚಿತ್ತ.
 *ಬಿದಿರು ನಂಬಿದವರ ಬದುಕು ಅತಂತ್ರ
 * ಮೇದರ ಜನಾಂಗಕ್ಕೆ ಸಿಗದ ಸರಕಾರ ಸೌಲಭ್ಯಗಳು
 * ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತೊಟ್ಟಿಲಾಗಿ. ರೈತರಿಗೆ ಪುಟ್ಟಿಯಾಗಿ.
 *ಎತ್ತಿನ ಗಾಡಿಗಳಿಗೆ ತಡಿಗೆಯಾಗಿ.
 *ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಕಾಳು ತೂರುವ ಮೊರವಾಗಿ



 ಮಾಲತೇಶ್ ಅರಸ್ ಹರ್ತಿಮಠ
 ಬೆಂಗಳೂರು: ‘‘ಅಯ್ಯೋ ಬಿಡಪ್ಪಾ, ಈ ಬದುಕು ಸಾಕು ಸಾಕು ಅನ್ನಿಸಿದೆ. ಯಾರಿಗೆ ಹೇಳನಪ್ಪಾ ನಮ್ಮ ನೋವ್ನ, ಮೂರೊತ್ತು ಊಟಕ್ಕೂ ಬರ ಬಂದೈತಿ. ಪೂರ್ವಿಜರ ಕಾಯಕ ಅಂತ  ಬಿದಿರು ಹಿಡಿದು ಬದುಕು ಮಾಡ್ತಾ ಅವ್ನಿ. ಕೂಲಿ ಮಾಡಿ ಜೀವನ ಮಾಡ್‌ಬೋದು ಈ ಮೊರ, ಬುಟ್ಟಿ, ತೊಟ್ಲು ಮಾರೋದು ಬೇಡವೇ ಬೇಡ. ಬಿದಿರು ಮಾರೋದು ಅಂದ್ರೆ ಬಿಸಿಲು ಕಾಯೋದು ಕೆಲಸ ಆಗೈತಿ. ಆ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್‌ನೋವು ಬಂದ್ ನಮ್ ಬದುಕನ್ನು ತಿಂದಾಕವೆ.’’
  ವ್ಯಾಪಾರವೇ ಇಲ್ಲದೆ ಸುಮ್ಮನೆ ಕುಳಿತಿದ್ದ ಸರ್ವಕ್ಕ ಹೀಗೆ ತನ್ನ ಮನದಾಳದ ನೋವನ್ನು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳುವಾಗ ಕಣ್ಣಂಚಿನಲ್ಲಿ ನೀರು ಚಿನುಗುತ್ತಿತ್ತು. ವ್ಯಾಪಾರವಿಲ್ಲದೆ ರಾಶಿ ರಾಶಿ ಬಿದರು ಬುಟ್ಟಿ, ತೊಟ್ಟಿಲು, ಮೊರಗಳನ್ನು ಹರವಿ ಕುಳಿತ ಸರ್ವಕ್ಕ ಸರ್ವವನ್ನೂ ಬಿಟ್ಟು ತನ್ನ ಕಸುಬನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಮಾತಿಗಿಳಿದಾಗ ಹಳೆಯ ವ್ಯಾಪಾರ, ಹಳೆಯ ಜನರ ಬಿದಿರಿನ ಪ್ರೀತಿಯ ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡರು.
 ಬಿದಿರನ್ನೆ ನಂಬಿ ಜೀವನ ಸಾಗಿಸುವ ಮೇದರ ಜನಾಂಗದವರು ಇಂದು ಬೀದಿಗೆ ಬಂದಿದ್ದಾರೆ. ಬಿದಿರು ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಕಾಯಕವನ್ನು ಮಾಡುವವರು ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ವಸ್ತುಗಳ ಹಾವಳಿಯಿಂದಾಗಿ. ಹಾಗೂ ಸರಕಾರದ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯದಿಂದಾಗಿ ಬದುಕು ಸಾಗಿಸುವುದು ದುಸ್ಥರವಾಗಿದೆ.
  ಎಲ್ಲಕ್ಕೂ ಬೇಕಿತ್ತು ಬಿದಿರು:
 ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತೊಟ್ಟಿಲಾಗಿ. ರೈತರಿಗೆ ಪುಟ್ಟಿಯಾಗಿ. ಎತ್ತಿನ ಗಾಡಿಗಳಿಗೆ ತಡಿಗೆಯಾಗಿ. ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಕಾಳು ತೂರುವ ಮೊರವಾಗಿ, ರೇಷ್ಮೇ ಹುಳುಗಳಿಗೆ ಮನೆಯಾಗಿ ಬಿದಿರು ಇಂದು ದೂರಸಾಗಿದೆ. ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ವಸ್ತುಗಳ ಹಾವಳಿಯಿಂದಾಗಿ ಹಾಗೂ ಬಿದಿರಿನ ಅಭಾವದಿಂದಾಗಿ ಎಲ್ಲವೂ ಮಾಯವಾಗುತ್ತಿದ್ದು ಬಿದಿರು ನಂಬಿದವರ ಬದುಕು ಬೀದಿಗೆ ಬಂದಿದೆ.
 ಮೇದಾರ ಜನಾಂಗದ ಕಸುಬು ಎಂಬ ಒಂದೇ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಇವರು ನಿತ್ಯ ಕಾಯಕ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಆದ್ರೆ ಹಣಕಾಸಿನ ಅಭಾವ. ಬಡತನ ಇನ್ನೂ ಇವರನ್ನು ಕಂಗಾಲಾಗಿಸಿದೆ. ಹಬ್ಬಗಳು ಬಂತೆದರೆ ಸಾಕಷ್ಟು ವ್ಯಾಪಾರ ವಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಕಾಲ ಇದೀಗ ಮಾಯವಾಗಿದೆ. ವ್ಯಾಪಾರವೇ ಮರೀಚಿಕೆಯಾಗಿದೆ.  ಹೀಗಾಗಿ ಜೀವನ ನಿರ್ವಹಣೆ ಕಷ್ಟವಾಗಿದೆ.
   ಆಧುನಿಕ ಜಗತ್ತು ಇಂದು ಎಲ್ಲವೂ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್‌ಮಯವಾಗಿಸಿದ್ದು. ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕಬ್ಬಿಣದ ತೊಟ್ಟಿಲುಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲವೂ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಆವರಿಸಿದ ಪರಿಣಾಮ ಇವರು ಮತ್ತೆ ಬಡವರಾಗಿದ್ದಾರೆ.ಆದರೂ ಸರಕಾರ ಮಾತ್ರ ಇವರತ್ತ ಗಮನ ಹರಿಸಿಲ್ಲದಿರುವುದು ಶೋಚನೀಯ.
 ಗೌರಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ನೆನೆಸಿಕೊಂಡ ತಿಮ್ಮಕ್ಕ ಗೌರಿಯ ಬಾಗಿನ ಮೊರಗಳ ತಯಾರಿಕೆ ಕಡಿಮೆ ಆಗಿಲ್ಲ, ಆದರೇ ಖರೀದಿ ಮಾತ್ರ ಇಲ್ಲವಾಗಿದೆ. ವ್ಯಾಪಾರಸ್ಥರಲ್ಲಿ ವರ್ಷ ಕಳೆದಂತೆ ಬಾಗಿನ ಖರೀದಿಯಲ್ಲಿ ಆಸಕ್ತಿಯೇ ಇಲ್ಲ. ವ್ಯಾಪಾರವೂ ಆಗಿಲ್ಲ ಎಂದರು.

 ಬಾಕ್ಸ್;
 ಜಾನಪದ ಸಂಪತ್ತು :
 ಬಿದಿರಿನ ವಸ್ತುಗಳು ಅಂದ್ರೆ ಜಾನಪದ ಪ್ರತೀಕ. ಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಪದ ಕಟ್ಟುವಾಗ ಅಲ್ಲಿ ಮೊರ ಇಟ್ಟು, ಅರಿಶಿಣ ಕುಂಕುಮ  ಹಾಕಿ ದೇವಿ ಎಂದು ನಮಿಸಿ  ಹಾಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈಗ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಮೊರ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಯಾವ ಹಾಡು ಹೇಳಲಾಗದು. ಮದುವೆಯಲ್ಲಿ ಬಿದಿರಿನ ಬುಟ್ಟಿಯೇ ಬೇಕು. ಆದರೇ ಇದೀಗಿ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ವಸ್ತುಗಳು ಬಂದು ಬಿದಿರಿನಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ತಿಂದು ಹಾಕಿವೆ.

 ಕೋಟ್ಸ್..
  ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಬಿದಿರು ಕೂಡಾ ಸಿಗುತ್ತಿಲ್ಲ.  ಹಾಗಾಗಿ ನಮ್ಮವರು ಬದುಕು ಸಾಗಿಸುವುದೂ ಕಷ್ಟಕರವಾಗಿದೆ. ಅರಣ್ಯಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಬಿದಿರನ್ನು ಬೆಳೆಸಬೇಕಿದೆ. ಸರ್ಕಾರ ಮೇದಾರ ಜನಾಂಗಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಅಗತ್ಯ ಪೂರಕ ಸೌಲಭ್ಯ ಕಲ್ಪಿಸಬೇಕಿದೆ.
  ಶ್ರೀ ಕೇತೇಶ್ವರ ಮಹಾಸ್ವಾಮೀಜಿ . ಮೇದಾರ ಗುರುಪೀಠ , ಚಿತ್ರದುರ್ಗ.









Saturday, September 7, 2013

ಹೊಳಲ್ಕೆರೆ ಬಯಲು ಗಣಪತಿ- Holalkere Ganesha_ Malathesh Urs Harthimath


      ಏಕ ಶಿಲಾ :ಹೊಳಲ್ಕೆರೆ ಬಯಲು ಗಣಪತಿ.


*ಇದು ಜಡೆ ಗಣಪ, ಮಳೆ ಗಣಪ.
* ಪಾಳೇಗಾರರಿಂದ 1475ರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿತ
* ಕುಜ ದೋಷ ನಿವಾರಕ

- ಮಾಲತೇಶ್ ಅರಸ್‌ಹರ್ತಿಮಠ 
ಬೆಂಗಳೂರು:  ಗಣಪನಿಗೆ ಜಡೆ ಇದೆ ಅಂದ್ರೆ ನಂಬ್ತೀರಾ. ಹೌದು. ಇವನು ಜಡೆ ಗಣಪ, ಮಳೆ ಗಣಪ, ಬಯಲು ಗಣಪ, ಕುಜದೋಷ ನಿವಾರಕ ಗಣಪ, ಐದು ನೂರು ವರ್ಷಗಳ ಇತಿಹಾಸದ ಗಣಪ. ರಾಜ್ಯದ ಬೃಹತ್ ಏಕ ಶಿಲಾ ಗಣಪ.
ಹೀಗೆ   ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆ ಹೊಳಲ್ಕೆರೆ ಪಟ್ಟಣದಲ್ಲಿರುವ ಬಯಲು ಗಣಪತಿ ಬಹಳಷ್ಟು ವಿಶೇಷತೆ ಹೊಂದಿದೆ. 1475ಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನೆಯಾಗಿರುವ ಇದು ರಾಜ್ಯದ ಬಹತ್ ಹಾಗೂ ಏಕ ಶಿಲಾ ಗಣಪ.
 ಚಿತ್ರದುರ್ಗದ ಪಾಳೇಗಾರ ಕಾಮಗೇತಿ ವಂಶದ ಮದಕರಿ ನಾಯಕನ ಮೈದುನ ಗುತ್ಯಪ್ಪ ನಾಯಕರಿಂದ 1475ರಲ್ಲಿ  ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು 500 ವರ್ಷದ ಇತಿಹಾಸವಿದ್ದು ಹದಿನಾಲ್ಕುವರೆ ಅಡಿ ಎತ್ತರವಿದೆ. ಬಯಲಿನಲ್ಲಿದ್ದರಿಂದ ಇದಕ್ಕೆ ಬಯಲು ಗಣಪತಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಇದಕ್ಕೆ ಜಡೆ ಇರುವುದರಿಂದ ಜಡೆ ಗಣೇಶ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಮಳೆ ಬಾರದಿದ್ದಾಗ ಇಲ್ಲಿ  101 ಕೊಡ ನೀರು ಅಭಿಷೇಕ ಮಾಡಿದ್ರೆ ಮಳೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಇದನ್ನು ಮಳೆಗಣಪ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
 ಈ ಜಡೆ ಗಣೇಶನಿಗೆ  ರಾಜ್ಯದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಂದ  ಭಕ್ತರು ಆಗಮಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಯಾವಾತ್ತೂ ಬೀಗ ಹಾಕಿಲ್ಲ. ಇಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಕಳ್ಳತನವೂ ಆಗಿಲ್ಲ. ಇದು ಈ ಪಾಂತ್ಯದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ದೇಗುಲ. ಗಣಪ ರಾಜ ಮಹಾರಾಜರ ಆರಾಧ್ಯ ದೈವವಾಗಿದ್ದ ಎಂಬ ಐತಿಹ್ಯವಿದೆ.  ಇದಕ್ಕೆ ಬೆಣ್ಣೆ ಅಲಂಕಾರ, ಬೆಳ್ಳಿ ಅಲಂಕಾರ, ಕುಂಕುಮಾಲಂಕಾರ ಅಂದ್ರೆ ಅಚ್ಚು ಮೆಚ್ಚು. ಬೆಣ್ಣೆ ಅಲಂಕಾರ ಮಾಡಲು ಸುಮಾರು 80 ರಿಂರ 90 ಕೆಜಿ ಬೆಣ್ಣೆ ಬೇಕು.  ಸಂಕಷ್ಟಿ ದಿನ ಸುಮಾರು 5ರಿಂದ 6 ಸಾವಿರ ಭಕ್ತರು ಬಂದು ಗಣಪನ ದರ್ಶನ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.
 ಇಷ್ಠಾರ್ಥ  ಗಣಪ: 
 ಈ ಗಣೇಶ ಕೇವಲ ವಿಘ್ನ ನಿವಾರಕನಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಇಷ್ಟಾರ್ಥ ನೆರವೇರಿಸುವವನು. ಮಕ್ಕ್ಕಳ ಭಾಗ್ಯ, ಉದ್ಯೋಗ್ಯ ಭಾಗ್ಯವನ್ನು ಕರುಣಿಸಿ ಯಾವುದೇ ತೊಂದರೆ ಇಲ್ಲದೆ ಭಕ್ತರನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುತ್ತಾ ಬಂದಿದ್ದಾನೆ. ಜಡೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಇವನನ್ನು ಕಂಡರೆ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಇನ್ನಿಲ್ಲದ ಅಚ್ಚುಮೆಚ್ಚು. ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ ಹರಕೆ ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬೆಣ್ಣೆಯನ್ನು ಈ ಜಡೆಗೆ ಹಚ್ಚುತ್ತಾರೆ.
ಕುಜ ದೋಷ ನಿವಾರಕ ಗಣಪ :
  ಈ ಗಣಪ ಪೂಜೆಯಿಂದಾಗಿ ಕುಜ ದೋಷ ಇನ್ನಿತರೆ ದೋಷ ನಿವಾರಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಮನುಷ್ಯನ ಜಾತಕದಲ್ಲಿರುವ ದೋಷಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಮುಂದಾಗುವ ಗಣೇಶನ ಎಡ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ನರಸಿಂಹ ಸ್ವಾಮಿ ಇದ್ದಾನೆ. ಇದರಿಂದ ಈ ಗಣಪನ್ನು ಆರಾಧಿಸಿದರೆ ಕುಜ ದೋಷ  ಪರಿಹಾರವಾಗುತ್ತದೆ. ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ.
ಈ ಗಣೇಶನ ಜಡೆಗೆ ಪ್ರತಿ ಬಾರಿ ಬೆಣ್ಣೆಯನ್ನು ಹಚ್ಚಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಜಡೆ ಪಾರ್ವತಿಯ ತುರುಬು ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ತಾಯಿಯ ತೊಡೆಯ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ ಈ ಗಣಪ ಇವನ ಕಪೆಗೆ ಪಾತ್ರರಾಗಲು ನಾಡಿನ ವಿವಿಧ ಕಡೆಗಳಿಂದ ಭಕ್ತರು ಬರುತ್ತಾರೆ.  ಹೀಗಾಗಿ ಇದು ಜಡೆ ಗಣಪನಾಗಿ ಮಳೆ ಗಣಪನಾಗಿದ್ದಾನೆ.













Monday, August 19, 2013

ಹಾಲುಮತ ಸಮುದಾಯ

ಹಾಲುಮತ ಸಮುದಾಯ : ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮಹಿಳೆ

ಉದ್ದೇಶ, ಚಾರಿತ್ರಿಕ ಹಿನ್ನಲೆ
ಮೊಲೆ ಮುಡಿ ಬಂದದ್ದೇ ಶಾಪ
ಭಾರತೀಯರು ಸಮಾಜದ ಯಾವುದೇ ಧರ್ಮ, ಜಾತಿ, ಜನಾಂಗ, ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿದರೆ ಅಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆ ಎರಡನೆಯ ದರ್ಜೆಯ ಪ್ರಜೆಯಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವುದು ತಿಳಿದು ಬರುತ್ತದೆ. ಜೈವಿಕ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳ ಕಾರಣದಿಂದ ಮಹಿಳೆಯು ಪುರುಷನಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿದ್ದಾಳೆ ಅಷ್ಟೆ.  ಆದರೂ ಪುರುಷ ಪ್ರಧಾನ ಸಮಾಜ ಅವಳ ಜೈವಿಕ ರಚನೆಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸದ ನೆಪವೊಡ್ಡಿ ಅವಳನ್ನು ಅನೇಕ ಸಂದರ್ಭ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಶೂದ್ರರಿಗಿಂತಲೂ ಕಡೆಯಾಗಿ ನೋಡಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ಸಮುದಾಯದ ಎಲ್ಲ ಸ್ಥರಗಳಲ್ಲೂ ಮಹಿಳೆ ತಾನು ಪಡೆಯಬೇಕಾದ ಸ್ಥಾನಮಾನಗಳಿಂದ ವಂಚಿತಳಾಗುತ್ತ ಬಂದಿದ್ದಾಳೆ. ಮನು ಪ್ರಣೀತ ಪುರುಷ ಅಹಂಕಾರ ಎಲ್ಲ ಜನಾಂಗಗಳಲ್ಲೂ ಅಘೋಷಿತವಾಗಿ ಸ್ವೀಕೃತವಾಗಿದೆ. ಮೊಲೆಮುಡಿ ಬಂದಡೆ ಹೆಣ್ಣೆಂಬರು ಗಡ್ಡಮೀಸೆ ಬಂದಡೆ ಗಂಡೆಂಬರು ಎಂದು ಹನ್ನೆರಡನೆಯ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿಯೇ ಶರಣರು ಹೇಳಿದ್ದಾರಾದರೂ ಶರಣ ತತ್ವಕ್ಕಿಂತ ಮನುತತ್ವವೇ ಪುರುಷವರ್ಗವನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿದೆ. ಒಟ್ಟಾರೆ ಮೊಲೆ ಮುಡಿ ಮಹಿಳೆಗೆ ಶಾಪವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿವೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಕುರುಬ, ಗೊಂಡ, ರಾಜಗೊಂಡ ಮಹಿಳೆಯರು ಹೊರತಾಗಿಲ್ಲ.
ಒಟ್ಟು ಮಹಿಳಾ ಸಮುದಾಯವನ್ನು ಸಮಗ್ರವಾಗಿ ನೋಡಿದಾಗ ಅವರೆಲ್ಲರ ಸ್ಥಿತಿ ಒಂದೇ ತೆರನಾಗಿದ್ದರೂ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಜನಾಂಗದ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಿ ನೋಡಿದಾಗ ಒಬ್ಬರಿಗಿಂತ ಮತ್ತೊಬ್ಬರು ಭಿನ್ನವಾಗಿ ತೋರುತ್ತಾರೆ. ಅವರೆಲ್ಲರ ನೋವಿನ ರಾಗ ಒಂದೇ ಆಗಿದ್ದರು ಆಲಾಪ ಭಿನ್ನವಾಗಿರುವುದು ಕಂಡು ಬರುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಸ್ತುತ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಕುರುಬ, ಗೊಂಡ, ರಾಜಗೊಂಡ ಮಹಿಳೆಯರ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆಲಾಪವನ್ನು ಕೇಳಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಜನಾಂಗವೊಂದು ನಾಮಹಲವು
ಗೊಂಡ, ರಾಜಗೊಂಡ, ಕುರುಬ ಎನ್ನುವ ಪದಗಳು ಒಂದೇ ಜನಾಂಗವನ್ನು ಹೆಸರಿಸುವ ಭಿನ್ನ ಭಿನ್ನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಭಿನ್ನ ಭಿನ್ನ ಪದಗಳು. ಹಾಲುಮತ ಎನ್ನುವುದು ಇವೆಲ್ಲವನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುವ ಶಬ್ದ. ಕುರುಬ, ಗೊಂಡ ಎಂದು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳಲು  ಸಂಕೋಚಪಡುವವರು ಹಾಲುಮತದವರು ಎಂದ ಗುರುತಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ. ಕುರುಬ, ಗೊಂಡ, ರಾಜಗೊಂಡ ಇವರೆಲ್ಲರ ಮಧ್ಯೆ ಪ್ರಾದೇಶಿಕವೆನ್ನಬಹುದಾದ ಅಲ್ಪಸ್ವಲ್ಪ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳಿವೆ. ಕುರುಬರು ಗೊಂಡರೆನ್ನಿಸಿಕೊಂಡವರಿಗಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಆಧುನೀಕರಣಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
ಕುರುಬ ಹಾಗೂ ಗೊಂಡ ಈ ಎರಡೂ ಶಬ್ದಗಳು ಅವರಿಬ್ಬರೂ ಒಂದೇ ತೆರನಾದ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸನ್ನಿವೇಶದಲ್ಲಿ ನೆಲೆನಿಂತವರು ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಕುರುಬದ ಮೂಲದಲ್ಲಿರುವ ಕುರು, ಗೊಂಡದ ಮೂಲದಲ್ಲಿರುವ ಕೊಂಡ ಎರಡೂ ಶಬ್ದಗಳು ಎತ್ತರವಾದ ಪ್ರದೇಶ, ಗುಡ್ಡಬೆಟ್ಟವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.
ಪಾರ್ವತಿಯ ಎಡಗೈ ಗೊಂಬೆ
ಮಹಿಳೆ ಪುರುಷನಿಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಎನ್ನುವ ವಿಚಾರವನ್ನು ಕುರುಬ-ಗೊಂಡ ಎಂಬ ಭೇದವಿಲ್ಲದೆ ತಾವು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡ ಪುರಾಣ ಹಾಗೂ ಜನಪದ ಕತೆಗಳ ಮೂಲಕ ದಾಖಲಿಸುತ್ತ ಬಂದಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಲುಮತ ಸಂಬಂಧ ಪುರಾಣಗಳು ಇಂತದೊಂದು ಉಪಕಥನವನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡಿವೆ. ಒಂದು ದಿವಸ ಶಿವ ಪಾರ್ವತಿಯರು ಭೂಲೋಕ ಸಂಚಾರಕ್ಕೆ ಬಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಸುಂದರವಾದ ಸರೋವರದ ತಟದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿರುವಾಗ ಶಿವನು ಪಾರ್ವತಿಯೊಂದಿಗೆ ಸರಸ ಚೇಷ್ಠೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗುತ್ತಾನೆ. ಉತ್ತೇಜಿತಳಾದ ಪಾರ್ವತಿಯ ಎದೆಯಿಂದ ಹಾಲು ಚಿಮ್ಮಿ ಭೂಮಿಯ ಮಣ್ಣನ್ನು ತೋಯಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಲು ಮಿಶ್ರಿತ ಮಣ್ಣನ್ನು ಪಾರ್ವತಿ ತನ್ನ ಎರಡೂ ಕೈಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಡಿದುಕೊಂಡು ಕಲಸಿ ಮುದ್ದೆ ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ. ಬಲಗೈ ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ಗಂಡಿನ ಗೊಂಬೆಯನ್ನೂ, ಎಡಗೈ ಮಣ್ಣಿನಿಂದ ಹೆಣ್ಣಿನ ಗೊಂಬೆಯನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾಳೆ. ಗಂಡಿನ ಗೊಂಬೆಯನ್ನೂ, ಎಡಗೈ ಗೊಂಬೆಗಳಿಗೆ ಜೀವ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ. ಗಂಡಿಗೆ ಮುದ್ದಪ್ಪ ಎಂತಲೂ ಹೆಣ್ಣಿಗೆ ಮುದ್ದಾಯಿ ಎಂತಲೂ ಹೆಸರಿಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ಇಬ್ಬರು ಕುರುಬ ಹಾಗು ಗೊಂಡರ ಮೂಲ ಪುರುಷ ಮಹಿಳೆಯರು. ಗಂಡು(ಶಿವ) ಹೆಣ್ಣು(ಶಿವೆ)ಗಳ ಮಿಲನದಲ್ಲಿ ಜೀವಾಂಕುರವಾಗುತ್ತದೆ. ನಿಜ, ಆದರೆ ಗಂಡನ್ನು ಬಲಗೈ ಮಣ್ಣಿನ ಮುದ್ದೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಗು ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಎಡಗೈ ಮಣ್ಣಿನ ಮುದ್ದೆಯಲ್ಲಿ ಸೃಷ್ಟಿಸಿರುವುದರ ಹಿಂದೆ ಪುರುಷಪ್ರದಾನ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳದೇ ವಿಧಿಯಿಲ್ಲ. ಪುರುಷ ಬಲ ಹಾಗೂ ಶೌರ್ಯದ ಸಂಕೇತ; ಹೆಣ್ಣು ಎಡ ಹಾಗೂ ಹೀನತೆಯ ಸಂಕೇತವೆಂದು ನಂಬಿರುವುದರಿಂದ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿಯೇ ಹೆಣ್ಣನ್ನು ಎಡಗೈ ಗೊಂಬೆಯಾಗಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮೇಲಾಗಿ ಎಡಗೈ ಅಶುಭ ಸಂಕೇತವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಹೆಣ್ಣು ಕೂಡಾ ಅಶುಭದ ಸಂಕೇತವೆಂಬಂತೆ ಬಿಂಬಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಇಲ್ಲಿ ನಡೆದಿದೆ.
ಚರಿತ್ರೆಯ ಕತ್ತಲಲ್ಲಿ ಕಾಣದಾದವರು
ಕುರುಬರಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಚೀನವಾದ ಚರಿತ್ರೆಯಿದೆ. ಆದರೆ ಅಂಥ ಸುದೀರ್ಘ ಚರಿತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಕುರುಬ ಮಹಿಳೆ ಕಾಣದಿರುವುದು ವಿಷಾದದ ಸಂಗತಿ. ಭಾರತದ ದಕ್ಷಿಣಾಪಥದಲ್ಲಿ ದೊರೆತ ಗೋರಿ ಹಾಗೂ ಇತರೆ ಅವಶೇಷಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಂಶಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರಾದ ಹ್ಯಾಡೋನ್ ಅವರು ಕುರುಬರ ಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ಕ್ರಿ.ಶ.ಪೂ.4000-5000 ದಷ್ಟು ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಒಯ್ತುತ್ತಾರೆ. ಮಧ್ಯ ಏಶಿಯಾದಿಂದ ಹೊರಟು ತಮ್ಮ ಬದುಕಿಗೆ ನೆಲೆಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತ ಇವರು ಬೋಲನ್ ಕಣಿವೆ ಮೂಲಕ ಭಾರತವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿ ಇಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
ಕುರುಬರನ್ನು ಹಟ್ಟಿಕಾರರೆಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ಹಟ್ಟಿಕಾರರ ಉಲ್ಲೇಖ ರುದ್ರಾಧ್ಯಾಯದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆಯಾದ್ದರಿಂದ ಕ್ರಿ.ಶ.ಪೂ 1200-2000 ವೇಳೆಗೆ ಕುರುಬ ಸಮಾಜ ಸುವಿಖ್ಯಾತವಾಗಿತ್ತೆಂದು ಸಂಬಾ ಜೋಶೀ ಅವರು ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಕ್ರಿ.ಶ. ಮೂರನೆಯ ತಮಾನದಷ್ಟೊತ್ತಿಗೆ ಕುರುಬರು ಪ್ರಭುಗಳಾಗಿ ಅಧಿಕಾರದ ಗದ್ದುಗೆ ಏರಿದ್ದರು ಎಂದು ಸರ್ ಡಬ್ಲೂ ಇಲಿಯಟ್ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಡುತ್ತಾರೆ/ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುವ ಅತೀ ಪ್ರಾಚೀನ ನಾಣ್ಯಗಳೆಂದರೆ ಕುರುಬರದೇ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಇಲಿಯಟ್.
ಕುರುಬರು ಮೊದಲು ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಾಡಿದ ಪಟ್ಟಣದ ಹೆಸರು ಪುಲಾಲ. ಈ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಕುರುಂಬರ ನಾಡು ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಕೇರಳದ ಮಲಬಾರ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಹೆಸರಿನ ಪ್ರದೇಶ ಇಂದಿಗೂ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ವಿಜಯನಗರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಅಡಿಪಾಯ ಹಾಕಿದ ಹಕ್ಕಬುಕ್ಕರು, ಕದಂಬರು, ಪಲ್ಲವರು, ದೇವಗಿರಿಯ ಯಾದವರು, ಇಂದೂರಿನ ಹೋಳ್ಕರ್, ಬಡೋದೆಯ ಗಾಯಕವಾಡರು, ರಾಷ್ಟ್ರಕೂಟದೊರೆಗಳು ಇವರೆಲ್ಲ ಕುರುಬರೇ ಎಂದು ಚರಿತ್ರೆಕಾರರು ನಿರ್ಣಯಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಹೀಗೆ ಕುರುಬರ ಚರಿತ್ರೆಯೇನೋ ಬಹು ಪ್ರಾಚೀನವಾಗಿದೆ. ನಿಜ. ಆದರೆ ಇಷ್ಟು ದೀರ್ಘಚರಿತ್ರಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಗೈರುಹಾಜರಿಯಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ಅಹಲ್ಯಾಬಾಯಿ ಹೋಳ್ಕರ್ ಎಂಬ ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಚರಿತ್ರೆಯ ಮಹಾಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಯಾವ ಮಹಿಳೆಯೂ ಗೋಚರಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಕುರುಬರ ಚರಿತ್ರೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿದರೆ ಇದೊಂದು ಕತ್ತಲೆಯ ಚರಿತ್ರೆಯೆಂದೇ ಭಾವಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಪುರುಷ ಪರವಾದ ಚರಿತ್ರೆಯ ಕತ್ತಲಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆ ಕಳೆದು ಹೋಗಿದ್ದಾಳೆೆ. ಕುರುಬರು ದೊರೆಗಳಾಗಿ ಧರೆಯನಾಳಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿಯೇ ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಾರದ ಕುರುಬ ಮಹಿಳೆಯರು ನಂತರದ ದಿನಮಾನಗಳಲ್ಲಿ ಕತ್ತಲೆಯ ಕೂಪಕ್ಕೆ ತಳ್ಳಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದರೆ ಆಶ್ಚರ್ಯವೇನಿಲ್ಲ.
ಲೆಕ್ಕಕ್ಕುಂಟು ಆಟಕ್ಕಿಲ್ಲ
ಕುರುಬರು ಕರ್ನಾಟಕದ ಎಲ್ಲ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲೂ ಹರಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಜಾತಿವಾರು ಜನಗಣತಿ ಆಗಿಲ್ಲವಾದ ಕಾರಣ ರಾಜ್ಯದ ಕುರುಬರ ಒಟ್ಟು ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಅಂದಾಜಿಸಿಯೇ ಹೇಳಬೇಕಾಗಿದೆ. ರಾಜ್ಯದ ಒಟ್ಟು 175 ತಾಲೂಕುಗಳಲ್ಲಿ 125 ತಾಲೂಕುಗಳಲ್ಲಿ ಕುರುಬರು ಬಹು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ.
ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಬೀದರ ಜಿಲ್ಲೆ ಹಾಗು ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಭಟ್ಕಳ ತಾಲೂಕ ಹಾಗೂ ಅದರ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಗೊಂಡರು ನೆಲೆಸಿದ್ದಾರೆ. 2001ರ ಜನಗಣತಿ ಪ್ರಕಾರ ಬೀದರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಗೊಂಡರ ಜನಸಂಖ್ಯೆ 1,82,219. ಇವರಲ್ಲಿ 93445 ಪುರುಷರು ಹಾಗೂ 88774 ಮಹಿಳೆಯರು. 1991ರಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾಹಿತಿ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲ್ಲೆ ಪರಿಷತ್ತು ಒದಗಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿ ಪ್ರಕಾರ ಆ ಭಾಗದಲ್ಲಿದ್ದ ಗೊಂಡರ ಸಂಖ್ಯೆ 7319. ಇವರಲ್ಲಿ 3712 ಪುರುಷರು ಹಾಗೂ 3607 ಮಹಿಳೆಯರು. ಸದ್ಯ ಸಮಾಜ ಕಲ್ಯಾಣ ಇಲಾಖೆ ಭಟ್ಕಳದಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುವ ಅಂಕಿ ಸಂಖ್ಯೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಆ ಭಾಗದ ಒಟ್ಟು ಗೊಂಡರ ಸಂಖ್ಯೆ 18,955. ಪುರುಷ ಮಹಿಳೆಯರ ಅನುಪಾತ ಲಭ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ. ರಾಜಗೊಂಡರು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ಅಲ್ಪ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಚದುರಿ ಹೋಗಿದ್ದಾರೆ. ಬೀದರದ ಹೊರ ವಲಯದ ಹಳ್ಳದಕೇರಿ, ಹರಿಹರ ತಾಲೂಕಿನ ಬೆಳ್ಕೋಡಿ ಮತ್ತು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಮಾರುತಿ ಸೇವಾನಗರದಲ್ಲಿ ರಾಜಗೊಂಡರು ನೆಲೆಸಿದ್ದಾರೆ. ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಗೊಂಡರ ಸಂಖ್ಯೆ ಲಭ್ಯವಾಗಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ಹರಡಿರುವ ರಾಜಗೊಂಡರ ಒಟ್ಟು ಸಂಖ್ಯೆ 10,000 ಎಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಲೇಖಕನ ಕ್ಷೇತ್ರಕಾರ್ಯದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂದ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಕುರುಬರಲ್ಲಿಯೇ ಆಗಲಿ ಗೊಂಡರಲ್ಲಿಯೇ ಆಗಲಿ ಮಹಿಳೆ ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಲೆಕ್ಕಕ್ಕೆ ಬಂದಿದ್ದಾಳೆಯೇ ಹೊರತು ಅವಳ ಆಸ್ತಿತ್ವದ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಬಂದರೆ ಅವಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಸ್ಥಾನಮಾನವಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದು. ಆ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿಯೇ ಕುರುಬ, ಗೊಂಡಮಹಿಳೆಯರು ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳ ಲೆಕ್ಕದಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುತ್ತಾರೆಯೇ ಹೊರತು ಅವರ ಆಸ್ತಿತ್ವದ ಆಟದಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿಲ್ಲ. ಕುರುಬ, ಗೊಂಡ ಮಹಿಳೆಯ ಸ್ಥಾನಮಾನದಲ್ಲಿ ಕುಸಿತ ಕಂಡು ಬಂದಿರುವ ಅಂಶವನ್ನು ಪುರುಷ ಮಹಿಳೆಯರ ಅನುಪಾತದ ವೈಪರೀತ್ಯದಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಬಹುದು. ಪುರುಷರಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದಾಗ ಮಹಿಳೆಯರ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿರುವುದು ನಿಜಕ್ಕೂ ಕಳವಳಕಾರಿಯಾದ ಸಂಗತಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಅನುಪಾತ ವೈಪರೀತ್ಯ ಮುಂಬರುವ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಕುರುಬ, ಗೊಂಡರ ಕೌಟುಂಬಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ತರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ.
ಮೇಷ-ವೃಷಭ ತರತಮ
ಕರ್ನಾಟಕದ ಕುರುಬರನ್ನು ವೃತ್ತಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಎರಡು ಗುಂಪುಗಳಾಗಿ ನೋಡುತ್ತೇವೆ. ಕುರಿಗಾರ ಹಾಗೂ ಕೃಷಿಕ. ಕುರಿಗಾರರಲ್ಲಿ ಕುರಿಕಾಯುವುದು ಪ್ರಮುಖ ಕಸುಬಾದರೆ ಕಂಬಳಿ ನೇಯುವುದು ಉಪಕಸಬು. ಬೇಸಾಯ ಮಾಡುವವರಲ್ಲಿ ಸ್ವಂತ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದವರು ಹಾಗೂ ಅನ್ಯರ ಹೊಲಗಳಲ್ಲಿ ದುಡಿಯುವ ಕೃಷಿಕೂಲಿಗಳು ಎಂದು ಎರಡು ಪ್ರಭೇದ ನೋಡಬಹುದು. ಈ ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯ ಕುರುಬರಲ್ಲಿಯೂ ಮಹಿಳೆಯರು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಗಂಡಂದಿರ ಕಸಬಿಗೆ ಪೂರಕವಾಗುವಂತೆ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಲೇಬೇಕು. ಹೀಗೆ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳದೇ ಮನೆಯಲ್ಲಿಯೆ ಕುಳಿತು ಯಜಮಾನಿಯಂತೆ ಇರುವ ಕುಟುಂಬಗಳು ಇಲ್ಲವೆ ಇಲ್ಲವೆನ್ನಿಸುವಷ್ಟು ಕಡಿಮೆ. ಕರ್ನಾಟಕದ ಕುರುಬರು ವರ್ಗದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಳ ಮಧ್ಯಮವರ್ಗ ಹಾಗು ಕೆಳವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರು ವರ್ಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಶೂದ್ರರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟವರು. ಆದರೆ ಆಶ್ಚರ್ಯದ ಸಂಗತಿಯೆಂದರೆ ಕುರುಬ ಮಹಿಳೆಯರು ತಾವು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಕಸಬಿನ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ತಮ್ಮ ತಮ್ಮಲ್ಲಿಯೇ ತಾರತಮ್ಯಗಳನ್ನು ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ.
ಸ್ವಂತ ಜಮೀನುಳ್ಳ ಕುರುಬ ಕೃಷಿಕನ ಹೆಂಡತಿ ಅನ್ಯರ ಹೊಲದಲ್ಲಿ ದುಡಿಯುವ ಕೃಷಿ ಕೂಲಿಕಾರನ ಹೆಂಡತಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಎಂದ ಸಂಭ್ರಮಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಇವರಿಬ್ಬರೂ ಕುರಿಕಾಯುವ ಇಲ್ಲವೆ ಕಂಬಳಿ ನೇಯುವವನ ಹೆಂಡತಿಗಿಂತ ಮೇಲು ಎಂಬ ಭ್ರಮೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಕೃಷಿಕ ಕುರುಬನ ಹೆಂಡತಿ ದನಗಳ ಹೆಂಡಿ ಕಸ ಮಾಡಲೇಬೇಕು. ಆದರೂ ತನ್ನ ಕೆಲಸ ಕುರಿಗಾರನ ಹೆಂಡತಿ ಕುರಿಗಳ ಹಿಕ್ಕಿ-ಉಚ್ಚೆ ಗುಡಿಸುವುದಕ್ಕಿಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠವೆನ್ನುತ್ತಾಳೆೆ. ಎತ್ತುಗಳನ್ನು(ವೃಷಭ) ಕಟ್ಟಿ ಒಕ್ಕಲುತನ ಮಾಡುವ ಮನೆತನದ ಕುರುಬ ಮಹಿಳೆಬಸವಣ್ಣ (ಎತ್ತು) ನಿನ್ನ ಸೆಗಣಿಯ ಬಳಿದ ಕೈ ಎಸಳ ಯಾಲಕ್ಕಿ ಗೊನೆನಾತ ಎಂದು ಹೆಂಡಿ ಕಸ ಮಾಡುವ ತನ್ನ ಕೆಸವನ್ನು ವೈಭವೀಕರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ಕುರಿದೊಡ್ಡಿಯಲ್ಲಿ ಕುರಿಗಳ ಹಿಕ್ಕಿ ಉಚ್ಚೆಗಳ ಚಿಂಗನಾತದಲ್ಲಿ ಜೀವನ ನಡೆಯಿಸುವ ಕುರಿಗಾರ ಮನೆತನದ ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಕೀಳಾಗಿ ಕಾಣುವ ಮನೋಭಾವ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ.
ಕೃಷಿಕ ಕುರುಬನ ಹೆಂಡತಿ ಮಳೆ ಬಿಸಿಲೆನ್ನದೆ ತನ್ನ ಗಂಡನ ಕೃಷಿ ಸಂಬಂಧಿತ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡರೆ, ಕುರಿಗಾರನ ಹೆಂಡತಿಯೂ ಮಳೆಬಿಸಿಲೆನ್ನದೆ ಕುರಿಗಾರಿಕೆ ಸಂಬಂಧಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ಇವರಿಬ್ಬರೂ ತಾವು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಗಾರ ರಹಿತ ಕೂಲಿಗಳೇ ಆಗಿದ್ದರು ವೃಷಭದೊಂದಿಗಿನ ಬದುಕು ಮೇಷದೊಂದಿಗಿನ ಬದುಕಿಗಿಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠವೆಂಬ ತಾರತಮ್ಯವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ನೂರು ಕುರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಕುರಿಗಾರನ ಹೆಂಡತಿಗಿಂತ ಕೇವಲ ಎರಡೇ ಎತ್ತು ಹೊಂದಿರುವ ಕೃಷಿಕ ಕುರುಬನ ಹೆಂಡತಿ ತಾನು ಮೇಲು ಎಂದು ಭ್ರಮಿಸಿರುವುದನ್ನು ಕುರುಬ ಮಹಿಳೆಯರ ಬದುಕಿನ ಮಹಾ ವ್ಯಂಗ್ಯವೆಂದೆನ್ನದೆ ವಿಧಿಯಿಲ್ಲ.
ಬೀದರ ಹಾಗು ಭಟ್ಕಳದ ಗೊಂಡರ ಬಗೆಗೆ ಹೇಳುವುದಾದರೆ ಬೀದರದ ಗೊಂಡರ ಸ್ಥಿತಿ ಕರ್ನಾಟಕದಾದ್ಯಂತ ವಾಸಿಸುವ ಕುರಿಗಾರರಿಗಿಂತ ಕಷ್ಟದ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ. ಭಟ್ಕಳದ ಗೊಂಡರ ಸ್ಥಿತಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಭಿನ್ನವೆನ್ನಬೇಕು. ಇಲ್ಲಿ ಕುರಿಗಾರಿಕೆ ಇಲ್ಲವೇ ಇಲ್ಲವೆನ್ನಬೇಕು. ಹೀಗಾಗಿ ಗೊಂಡ ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಮೇಷ ವೃಷಭದ ತಾರತಮ್ಯದ ಭಾವನೆಗಳಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿಯ ತಾರತಮ್ಯದ ಭಾವನೆ ಕೃಷಿ ಹಾಗೂ ಕೃಷಿಕೂಲಿಗೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟದ್ದು. ಇಲ್ಲಿ ಕೆಲವೇ ಕೆಲವು ಗೊಂಡರು ಕೃಷಿಗೆ ಯೋಗ್ಯವಾದ ಅಲ್ಪಸ್ವಲ್ಪ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ. ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಯಿಲ್ಲದ ಗೊಂಡರು ಕೃಷಿಕ ಗೊಂಡರಲ್ಲಾಗಲಿ ಇಲ್ಲವೆ ಹವ್ಯಕ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಾಗಲಿ ಕೃಷಿ ಕೂಲಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಕೃಷಿಕ ಗೊಂಡನಾದವನು ಒಂದಿಷ್ಟು ಕೃಷಿ ಯೋಗ್ಯ ಜಮೀನು ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ಅವನೂ ಭೂಹೀನ ಕೃಷಿಕೂಲಿಗೊಂಡನಂತೆ ತನ್ನ ಹೊಲ ಗದ್ದೆಯಲ್ಲಿ ದುಡಿಯಲೇಬೇಕು. ಆದರೂ ಕೃಷಿಗೊಂಡನ ಹೆಂಡತಿ ಕೃಷಿಕೂಲಿಗೊಂಡನ ಹೆಂಡತಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನವಳು ಎಂದು ಭ್ರಮಿಸುವುದು ವಿಪರ್ಯಾಸ.
ಗೊಂಡ ಮಹಿಳೆಯರು ಏನೆಲ್ಲಾ ತರತಮ ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಂಡರೂ ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಗಂಡಂದಿರ ಎದುರಿಗೆ ಅವರು ಹೀನಾಯವಾಗಿಯೇ ಉಳಿದಿದ್ದಾರೆ. ಭಟ್ಕಳದ ಗೊಂಡರಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಗೊಂಡ ಮಹಿಳೆ ತನ್ನ ಗಂಡ ಉಂಡು ಬಿಟ್ಟ ತಾಟಿನಲ್ಲಿ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಊಟಮಾಡಬೇಕಾದ ಸ್ಥಿತಿಯಿದೆ. ಸುದೈವ ವಶಾತ್ ಹಬ್ಬ ಹರಿದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಥ ಕಡ್ಡಾಯದ ವಿಧಿಯಿಂದ ವಿನಾಯಿತಿ ಇದೆ!
ಕುರುಬ, ಗೊಂಡ ಮಹಿಳೆ ಸಂಸ್ಕಾರ, ಸಂಪ್ರದಾಯ
ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬನಿಗೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕೊಡುವ ಸಂಸ್ಕಾರಗಳು, ಆ ವ್ಯಕ್ತಿ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಪಾಲಿಸಬೇಕಾದ ವಿಧಿವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಸಮಾಜ ಆ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ನಡೆಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ರೀತಿ ನೀತಿಯ ನಿಲುವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಕುರುಬ ಮಹಿಳೆಗೆ ಕೊಡುವ ಸಂಸ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಸಮಾಜ ಅವಳನ್ನು ನಡೆಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪರಿಯನ್ನು ನೋಡಿದಾಗ ಅವಳನ್ನು ಬಹಳಷ್ಟು ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನಾನು ಹೀನಳು, ನೀನು ಅತಂತ್ರಳು, ನೀನು ಸೂತಕಗಳ ಸರಮಾಲೆಯವಳು, ನೀನು ಪುರುಷನೊಂದಿಗೆ ಸರಿಸಮಾನಳಾಗಲಾರಿ ಎಂದು ಪದೇ ಪದೇ ನೆನಪಿಸುವುದಕ್ಕೋಸ್ಕರವೇ ರಚಿಸಿದಂಥವುಗಳು ಎಂದು ತಿಳಿದು ಬರುತ್ತದೆ. ಅವಳ ಜನನ, ಅವಳ ಮುಟ್ಟು, ಅವಳನ್ನು ಮದುವೆಗೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ಕ್ರಮ, ವಿವಾಹ ಮಾಡಿಕೊಡುವ ರೀತಿ, ಹೊಸ ಮಾಲಗಿತ್ತಿಯಾಗಿ ಬಂದವಳನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸುವ ಪರಿ, ಮರು ಮದುವೆಯನ್ನು ಸಮಾಜ ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ರೀತಿ ಎಲ್ಲವನ್ನು ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಕುರುಬ ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಹೆಜ್ಜೆಹೆಜ್ಜೆಗೂ ಅಧೀರಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನ ನಡೆದಿರುವುದು ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ.
ಮೂರು ತಿಂಗಳ ಸೂತಕ
ಹೆರಿಗೆ ಋತುಮತಿಯಂಥ ವೃದ್ಧಿಸೂತಕವೇ ಇರಲಿ ಸಾವಿನಂಥ ಮೃತ್ಯು ಸೂತಕವೇ ಇರಲಿ ಅವುಗಳ ಕಾಲ ಹೆಚ್ಚೆಂದರೆ ಹದಿಮೂರು ದಿವಸ. ಆದರೆ ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಗರ್ಭಧರಿಸುವ ಮಹಿಳೆಗೆ ಮೂರು ತಿಂಗಳ ಸೂತಕವಿರುತ್ತದೆ. ಹೀಗೆ ಸೂತಕದಲ್ಲಿರುವ ಕುರುಬ ಮಹಿಳೆ ಮೂರು ತಿಂಗಳವರೆಗೆ ಹೂವು ಮುಡಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ಹೊಸ ಬಟ್ಟೆ ಧರಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಹಾಗು ನದಿ ಹೊಳೆ ದಾಟುವುದಿಲ್ಲ. ಕುರುಬ ಮಹಿಳೆಯ ಈ ಸೂತಕ ಕಳೆಯುವುದು ಎಂಬಲಿ ಗಡಿಗೆ ಯೊಳಗಿನ ಹುಳಿ ತೆಗೆದು ಅದರಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿದ ಬಾನವನ್ನು ತಿನ್ನಿಸಿದಾಗಲೇ. ಗರ್ಭ ನಿಂತು ಮೂರು ತಿಂಗಳಾದ ನಂತರ ಕುರುಬ ಮಹಿಳೆಯ ತವರು ಮನೆಯವರು ಅವಳ ಸೂತಕ ಕಳೆಯಲು ಬರುತ್ತಾರೆ. ಅವಳ ತವರು ಮನೆಯವರು ಬರುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಗಂಡಿನ ಮನೆಯವರಿಗೆ ಗೊತ್ತಾದ ಕೂಡಲೇ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಗಡಿಗೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ಮುತ್ತೈದೆಯರು ಅಂಬಲಿ ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ. ತವರು ಮನೆಯವರು ಬಂದು ತಮ್ಮ ಮಗಳಿಗೆ ಪಂಚಮೃತಹಾಕಿ ಎರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಎರೆದ ನಂತರ ಬಸುರಿ ಮಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಹಸಿರು ಖಣ ಕೊಡುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೂ ಅಂಬಲಿ ಗಡಿಗೆಗೆ ಇನ್ನೊಂದು ಹಸಿರು ಖಣ ಏರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆ ಕೊಟ್ಟ ಹಸಿರು ಖಣದಿಂದ ಅವಳು ಕೊಂಕಳ ಖಾಲಿಯಿರುವಂತೆ ಕುಪ್ಪಸ/ಬ್ಲೌಸು ಹೊಲಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ. ಹಾಗೂ ಅಂಬಲಿ ಗಡಿಗೆಗೆ ಏರಿಸಿದ ಖಣದಿಂದಲೇ ಅವಳಿಗೆ ಮುಂದೆ ಜನಿಸುವ ಮಗುವಿಗೆ ಕುಂಚಗಿ ಮಾಡಿ ಹೊಲಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಅಂಬಲಿ ಗಡಗಿಯೊಳಗಿನ ಹುಳಿಯನ್ನು ತೆಗೆದು ಕುಟ್ಟಿದ ಜೋಳದಲ್ಲಿ ಕುದಿಸಿಬಾನ ವನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗೆ ತಯಾರಾದ ಹುಳಿ ಬಾನವನ್ನು ತಿನ್ನಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವಳ ಬಯಕೆ ಗಳ ಈಡೇರಿಕೆಯ ಪ್ರಾರಂಭವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಾದ ನಂತರವೇ ಅವಳಿಗೆ ಹುಗ್ಗಿ ಹೋಳಿಗೆಯ ಊಟ ಮಾಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ವಿಧಿಗೆ ಕಳಗುಬಸ ಕಾರಣವೆಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಇಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ಅಂಶವೆಂದರೆ ವೃದ್ಧಿ ಸೂತಕದ ಸಂಕೇತವಾದ ಬಸಿರಿಗೆ ಮೂರು ತಿಂಗಳ ಸೂತಕ.
ಇಲ್ಲಿಯೇ ಇನ್ನೊಂದು ಅಂಶವನ್ನು ಗಮನಿಸಬೇಕು. ಅಂಬಲಿ ತಯಾರಿಸಲು ಬಳಸಿದ ಈ ಗಡಿಗೆಯನ್ನು ಜತನದಿಂದ ಕಾಯ್ದಿರಿಸಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಯಾಕೆಂದರೆ ಮುಂದೆ ಹುಟ್ಟುವ ಮಗುವಿನ ಮಾಸವನ್ನು ಇದೇ ಗಡಿಗೆಯಲ್ಲಿಟ್ಟು ಹೂಳೂತ್ತಾರೆ.
ಹೆಣ್ಣು ಮಾಸ ತಿಪ್ಪೆಯಲ್ಲಿ
ಬೇರೆಲ್ಲ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಇರುವಂತೆ ಕುರುಬ ಸಮಾಜದವರಲ್ಲಿಯೂ  ಕೂಸಿನ ಮಾಸವನ್ನು ಹೂಳುವ ಪದ್ಧತಿಯಿದೆ. ಈಗಾಗಲೇ ತಿಳಿಸಿದಂತೆ ಬಯಕೆ ತೀರಿಸುವ ಪ್ರಥಮ ಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾದ ಅಂಬಲಿ ಗಡಿಗೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಕೂಸಿನ ಮಾಸವನ್ನಿಟ್ಟು ಹೂಳುತ್ತಾರೆ. ಕುರುಬ ಸಮಾಜದವರು, ಜನಿಸಿದ ಕೂಸು ಗಂಡಾಗಿದ್ದಾರೆ ಅದರ ಮಾಸವನ್ನು ಈ ಗಡಿಗೆಯಲ್ಲಿಟ್ಟು ಮನೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಹೂಳುತ್ತಾರೆ. ಜನಿಸಿದ ಕೂಸು ಹೆಣ್ಣಾಗಿದ್ದರೆ ಈ ಗಡಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಕಿ ತಿಪ್ಪೆಯಲ್ಲಿ ಹೂಳುತ್ತಾರೆ. ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯ ಭಾವ ಕುರುಬರಲ್ಲಿ ಕೂಸಿನ ಜನನದೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ತ್ರೀಯನ್ನು ಬಹಿಷ್ಕರಿಸುವ ಅನ್ಯಗೊಳಿಸುವ ಕ್ರಿಯೆ ಇಲ್ಲಿಂದಲೇ ಆರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ.
ಆಮೆ ಹೊಂಡದಲ್ಲಿ ಅಡಿಕೆ ಬಾಳೆ
ಜನನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಂತೆ ಭಟ್ಕಳದ ಗೊಂಡರಲ್ಲಿ ಇನ್ನೊಂದು ವಿಲಕ್ಷಣವಾದ ಪರಿಯಿದೆ. ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯವನ್ನು ಈ ಆಚರಣೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ಪ್ರಖರವಾಗಿ ಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.
ಗೊಂಡ ಮಹಿಳೆಯ ಪ್ರಥಮ ಹೆರಿಗೆ ತವರು ಮನೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಆಗುತ್ತದೆ. ಅವಳ ನಂತರದ ಹೆರಿಗೆಗಳು ತವರು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಅಗುತ್ತವೆ. ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ಗೊಂಡರು ತಮ್ಮ ಹೆಣ್ಣುಮಗಳನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವ ರೀತಿ ಕುರುಬರು ತಮ್ಮ ಹೆಣ್ಣುಮಗಳನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವ ರೀತಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಅಂತಃಕರಣಪೂರಿತವಾದುದೆಂದೇ ಹೇಳಬೇಕು. ಯಾಕೆಂದರೆ ಕುರುಬರು ತಮ್ಮ ಮಗಳ ಮೊದಲ ಹೆರಿಗೆಯನ್ನು ತವರು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಿಸಿ ಕೈತೊಳೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ನಂತರದ ಹೆರಿಗೆಗಳಿಗೆ ಗಂಡನ ಮನೆಯವರೇ ಹೊಣೆಗಾರರು ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಗೊಂಡ ಮಹಿಳೆಯ ಹೆರಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಕೂಸಿನೊಂದಿಗೆ ಬರುವ ಮಾಸವನ್ನು ಅವರು ಮನೆಯ ಹೊರಗೆ ಅಂಗಳದಲ್ಲಿ ಹೂಳುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮಾಸ ಗಂಡುಕೂಸಿನದೋ ಹೆಣ್ಣು ಕೂಸಿನದೋ ಗಣನೆಗೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ಕೂಸಿನ ಮಾಸವನ್ನು ಹೂಳಲು ತೋಡಿದ ಹೊಂಡಕ್ಕೆ ಗೊಂಡರುಆಮೆ ಹೊಂಡ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ಬಾಣಂತಿ ಹಾಗೂ ಕೂಸನ್ನು ಎರೆದ ನೀರು ಆಮೆ ಹೊಂಡಕ್ಕೆ ಹರಿದು ಹೋಗುವಂತೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಹೆರಿಗೆಯಾದ ಮೂರು ಇಲ್ಲವೆ ಐದು ಇಲ್ಲವೆ ಒಂಬತ್ತನೆಯ ದಿವಸ ಗೊಂಡರು ಮನೆಯನ್ನು ಶುಚಿಗೊಳಿಸಿ ಮನೆಗೆ ಅಂಟಿದ ಸೂತಕ ಕಳೆಯುತ್ತಾರೆ. ಅಂದಿನ ದಿವಸವೇ ಗೊಂಡಬಾಣಂತಿ ತಾನೂ ಶುಚಿಯಾಗಿ ಹೆರಿಗೆ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಕಣ್ಣಿಿಗೆ ಕಾಡಿಗೆ ಹಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾಳೆ.
ಇದೇ ದಿವಸ ಆಮೆ ಹೊಂಡದಲ್ಲಿ ಸಸಿ ನೆಡುವ ಆಚರಣೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಆ ಆಮೆ ಹೊಂಡದಲ್ಲಿ ಗಂಡು ಕೂಸಿನ ಮಾಸ ಹೂಳಿದ್ದರೆ ಅದರಲ್ಲಿ ಅಡಿಕೆ ಸಸಿಯನ್ನು ನೆಡುತ್ತಾರೆ, ಹೆಣ್ಣು ಕೂಸಿನ ಮಾಸನವನ್ನು ಹೂಳಿದ್ದರೆ ಬಾಳೆ ಅಗಿಯನ್ನು ನೆಡುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಲಿಂಗತಾರತಮ್ಯವನ್ನು ಬಿಂಬಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಗಂಡಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಮಿತಿ ಎಂಬುದು ಇಲ್ಲ. ಆಕಾಶಕ್ಕೂ ಆತ ಕೈಚಾಚಬಲ್ಲ. ಸೆಟೆದು ನಿಲ್ಲಬಲ್ಲ, ಗೋಣೆತ್ತಿ ನಿಲ್ಲಬಲ್ಲ ಹಾಗೂ ವೃಷಣ ಬೀಜದಂಥ ಕಾಯಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಬಲ್ಲ ಎಂಬುದನ್ನು ಅಡಿಕೆ ಸಸಿ ನೆಡುವ ಆಚರಣೆ ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ. ಹೆಣ್ಣು ಬಾಳೆಯ ಸಸಿಯ ಹಾಗೆ ಕೋಮಲ ಹಾಗೂ ದುರ್ಬಲ. ಅವಳು ಬಿಸಿಲನ್ನು ತಾಳಲಾರಳೂ. ಅವಳು ಬಿಸಿಲಿಗೆ ಬಾಡುವಂಥವಳು. ಅವಳು ಗೊನೆಗಳನ್ನು ಹೊರಬಲ್ಲಳು ಹಾಗೂ ಗೊನೆಯ ಹಾಗೆ ಬಾಗಬಲ್ಲವಳು ಎಂಬುದನ್ನು ಬಾಳೆ ಅಗಿ ನೆಡುವ ಆಚರಣೆ ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ.
ಗುಂಡುಕಲ್ಲಿಗೆ ಉಡದಾರ
ಈ ಲಿಂಗ ತಾರತಮ್ಯವನ್ನು ಶೆಟಗಿ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲೂ ನೋಡಬಹುದು. ಕೂಸು ಹುಟ್ಟಿದ ಐದನೆಯ ದಿವಸಕ್ಕೆ ಶೆಟಗೆವ್ವ ಬಂದು ಕೂಸಿನ ಹಣೆಬರಹ ಬರೆಯುತ್ತಾಳೆ ಎಂದು ಕುರುಬರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಶೆಟಗಿ ಆಚರಣೆ ಮಾಡುವಾಗ, ಕೂಸು ಗಂಡಸಾಗಿದ್ದರೆ, ಹೊರಸಿನ ಕೆಳಗಿಟ್ಟು ಪೂಜೆ ಮಾಡುವ ಗುಂಡುಕಲ್ಲಿಗೆ ದಾರ ಸುತ್ತುತ್ತಾರೆ. ಕೂಸು ಹೆಣ್ಣಾಗಿದ್ದರೆ ಗುಂಡು ಕಲ್ಲಿಗೆ ದಾರ ಸುತ್ತುವುದಿಲ್ಲ. ಇಲ್ಲಿ ದಾರ ಗಂಡಿನ ನಡಕ್ಕಿರುವ ಉಡದಾರವಿದ್ದ ಹಾಗೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಶೆಟಿಗೆವ್ವ ಉಡದಾರವಿದೆಯೋ ಇಲ್ಲವೋ ನೋಡಿ ಹಣೆಬರಹ ಬರೆಯಲಿ ಎಂಬ ಧೋರಣೆ ಈ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಇದ್ದಂತಿದೆ.
ಉಟದಟ್ಟಿ
ಹೆಣ್ಣು ಹುಡುಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತ ಬರುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಅವಳು ಹುಡುಗನಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನ ಹಾಗೂ ಹೀನ ಎಂಬ ಅನೇಕ ಆಚರಣೆಗಳು ಜರುಗುತ್ತವೆ. ಹುಡುಗನಿಗೆ ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಕಿವಿ ಚುಚ್ಚಿ ಹುಟಿಮುರುವು ಹಾಕಿದರೆ ಮುಗಿಯಿತು. ಆದರೆ ಹುಡುಗಿಗೆ ಕಿವಿಯಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕೈದು ಕಡೆಗೆ ಚುಚ್ಚಿ ಬೆಂಡವಾಲಿ, ಬುಗುಡಿ, ಗುರಂಬಾವಲಿ, ತಾಲೂಕ, ಇತ್ಯಾದಿ ಆಭರಣ ತೊಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಮೂಗು ಚುಚ್ಚಿ ಮೂಗಬಟ್ಟು ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಈ ಮೂಗಬಟ್ಟು ಅವಳ ಮುತ್ತೈದೆತನದ ಹಲವಾರು ಸಂಕೇತಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ. ಗಂಡ ಸತ್ತ ವಿಧವೆ ಈ ಆಭರಣ ಧರಿಸಬಾರದೆಂಬ ವಿಧಿಯಿದೆ. ಅನ್ಯ ಸಮಾಜಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವಂತೆ ಕುರುಬರಲ್ಲಿಯೂ ಉಟದಟ್ಟಿ ಉಡಿಸುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿದೆ. ಹುಡುಗಿಯೊಬ್ಬಳು ಬೆಳೆದು ಮೂರು ವರ್ಷದವಳಾದ ಮೇಲೆ ಹಾಗೂ ಹತ್ತುವರ್ಷದವಳಾಗುವುದರೊಳಗೆ ಈ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಿ ಮುಗಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದನ್ನು ಹುಟಕಿರಣಿ ಅಥವಾ ಹುಟಿಗಿರಣಿ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿಯೂ ಕರೆಯುತ್ತ್ತಾರೆ. ಈ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಣ್ಣು ಮಗುವಿಗೆ ಅವಳ ಸೋದರ ಮಾವನಾದವನು ತಂದ ಸೀರೆಯನ್ನು ಉಡಿಸಲಾಗುತ್ತೆ. ನೀನೀಗ ಬೆಳೆದಿರುವಿ, ಇನ್ನು ಮೇಲೆ ಈ ಲಂಗದಾವಣೆ ಸಾಕು, ಇನ್ನು ಮೇಲೆ ನೀನು ಸೀರೆಯನ್ನೇ ಉಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ನೆನಪಿಸುವ ಆಚರಣೆ ಇದಾಗಿದೆ. ಅದಲ್ಲದೆ ಸೋದರಮಾವನಾದವನು ತಂಗಿಯ ಮಗಳಾದ ಈ ಹುಡುಗಿಯನ್ನು ತನ್ನ ಮಗನಿಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಒಪ್ಪಿಗೆಯಿದೆ ಎನ್ನವುದರ ಕುರುಹು ಇದು ಎಂದು ಭಾವಿಸುವುದಾದರೆ ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹದ ಕಡೆಗೆ ಈ ಆಚರಣೆ ಬೆರಳು ಮಾಡುತ್ತಿರುವಂತಿದೆ.
ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು
ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಕೆಳವರ್ಗದ ಎಲ್ಲ ಸಮಾಜದ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕಡ್ಡಾಯವಾದ ಸಂಪ್ರದಾಯವಾಗಿ ಬೆಳೆದು ಬಂದಿದೆ. ಗಂಡಸರು ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರಾದರೂ ಅದು ಅವರಿಗೆ ಕಡ್ಡಾಯವಾದ ಆಚರಣೆಯಲ್ಲ. ಮೇಲಾಗಿ ಅವರು ಕೇವಲ ಮುಂಗೈ ತೋಳಿನ ಮೇಲೆ ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಂಡರೆ, ಮಹಿಳೆಯಾದವಳು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಹಲವಾರು ಕಡೆಗೆ ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಳ್ಳಲೇಬೇಕು. ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಹಣೆಯ ಮೇಲಿನ ಹಚ್ಚೆಯನ್ನು ಯಾವುದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹಾಕಿಸಿಕೊಳ್ಳದೆ ಇರುವಂತಿಲ್ಲ. ಹಣೆಯ ಮೇಲಿನ ಹಚ್ಚೆಯಲ್ಲದೆ ಗದ್ದ, ಗಲ್ಲ, ಮುಂಗೈ, ಮುಂಗೈ ತೋಳಿನ ಮೇಲೆ, ಕಾಲಿನ ಬೆರಳುಗಳ ಮೇಲೆ ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಿದೆ. ಮುಂಗೈ ತೋಳಿನ ಮೇಲೆ  ಹಚ್ಚೆಹಾಕುವ ವಿಶಾಲ ಜಾಗೆೆ ಇರುವುದರಿಂದ ಇಲ್ಲಿ ತೇರಿನ ಚಿತ್ರವನ್ನೋ,  ದೇವರ ಚಿತ್ರವನ್ನೋ ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಹಣೆಯ ಮೇಲೆ ಹಚ್ಚೆ ಇರದಿದ್ದರೆ ಇದೇನು ಬೋಳು ಹಣೆ ಎಂದು ಛೇಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೈಬೆರಳ ಮೇಲಿನ ಹಚ್ಚೆಯ ಕುರಿತು ಕುರುಬರಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ. ಕೈಬೆರಳ ಮೇಲೆ ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಂಡ ಮಹಿಳೆ ತಯಾರಿಸಿದ ಅಡುಗೆ ಬೇಗನೆ ಹಳಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.
ಇಂದು ಕಾಲ ಬದಲಾಗಿದೆ. ಹಚ್ಚೆ ಹಾಕಿಸಿಕೊಳ್ಳ್ಳುವ ಜಾಗಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕೇವಲ ಒಂದೇ ಜಾತಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿದೆ ಅದು ಹಣೆ. ಅದು ಅಲದಲೆ ಹಣೆಯ ಮೇಲಿನ ಹಚ್ಚೆಯ ಗಾತ್ರ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಸಣ್ಣದಾಗುತ್ತ ನಡೆದಿದೆ. ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹಚ್ಚೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮಾಯವಾಗಿದೆ. ಅದರ ಜಾಗೆಯಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕ ಚಿಕ್ಕ ಟಿಕಳಿಗಳು ಬಂದಿವೆ.
ಹಸಿರು ಗಿಡ ಮುಟ್ಟು
ಹೆಣ್ಣಾದವಳು ಮೈನೆರೆಯುವುದು ಒಂದು ಜೈವಿಕ ಕ್ರಿಯೆ. ಆದರೆ ಈ ಜೈವಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯ ಸುತ್ತ ಹಬ್ಬಿರುವ ಆಚರಣೆ ಹಾಗೂ ನಂಬಿಕೆಗಳು ಅವಳನ್ನು ಆತಂಕಕ್ಕೆ ದೂಡುತ್ತದೆ. ಈ ಆತಂಕದ ಅಗ್ನಿ ದಿವ್ಯವನ್ನು ಅನ್ಯ ಸಮಾಜದ ಹುಡುಗಿಯರು ಎದುರಿಸುವಂತೆ ಕುರುಬ ಹುಡುಗಿಯೂ ಅನುಭವಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಕಾರಣವಿಲ್ಲದೆ ಈವರೆಗೆ ಆ ಹುಡುಗಿಗೆ ನೀನು ಹಾಗೆ ಮಾಡಬೇಡ, ನೀನು ಹೀಗೆ ಮಾಡಬೇಡ, ನೀನು ಅಲ್ಲಿ ಹೋಗಬೇಡ, ನೀನು ಇಲ್ಲಿ ಹೋಗಬೇಡ ಎನ್ನುವಂಥ ನಿಷೇಧಗಳನ್ನು ಹೇರುತ್ತ ಬಂದ ಸಮಾಜ ಇಂದು ಅಗೋ ನೋಡು, ನೀನು ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ ಆ ಎಲ್ಲ ನಿಷೇಧಗಳಿಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿದ್ದಿ ಎಂದು ಸಾಕ್ಷಿ ಸಮೇತ ತಮ್ಮ ನಿಷೇಧಗಳನ್ನು ಹೇರುವ ಸಂದರ್ಭವಿದು. ಈ ಆತಂಕವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿರುವವಳು ಇವಳೇ ಮೊದಲನೆಯವಳಲ್ಲ ಹಾಗೂ ಕೊನೆಯವಳಲ್ಲ. ಪುರಾಣಪಾತ್ರ ದ್ರೌಪದಿಯೂ ಇದಕ್ಕೆ ಹೊರತಾಗಿರಲಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಜನಪದ ಗೀತೆಯೊಂದಿದೆ.
ಹನ್ನೆರಡೊರುಷದ ಬಾಲಿ  ಕನ್ಯೆ ದ್ವೌಪದಿದೇವಿ
ತನ್ನ ಹೊಲಿಯುವ ಕಂಡು  ಬೋರಾಡಿ ಅಳುತ್ತಿದ್ದಾಳ
ಎಂದು ಈ ಗೀತೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ.
ತನ್ನ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬಂದ ಈ ಅಗಾಧವಾದ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಕಂಡು ದಿಕ್ಕೇ ತೋಚದಂತಾಗಿರುವ ಹುಡುಗಿಯನ್ನು ಇನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿನ ಆತಂಕಕ್ಕೊಳಮಾಡುವ, ಇನ್ನೂ ಸಂದಿಗ್ಧಕ್ಕೆ ದೂಡುವ ಹಲವಾರು ನಂಬಿಕೆ  ಆಚರಣೆಗಳು ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತವೆ.
ಹುಡುಗಿ ಮೈನೆರೆದಾಗ ಅವಳು ಧರಿಸಿದ ಬಟ್ಟೆ ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿರದೆ ಬೇರೆ ಬಣ್ಣದ್ದಾಗಿದ್ದರೆ ಅದನ್ನು ಅಶುಭವೆಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬಣ್ಣ ಯಾವುದೇ ಇರಲಿ ಅಂದು ಅವಳು ಹೊಸಬಟ್ಟೆ ಉಟ್ಟಿದ್ದರೆ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಶುಭವೆಂದು ತಿಳಿಯುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸೂತಕದಲ್ಲಿದ್ದವಳೆಂದು ಭಾವಿಸಿ ಅವಳನ್ನು ಗುಂಪಿನಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಸಕಾರಣವಾಗಿ ತನ್ನನ್ನು ಅನ್ಯ ಗೊಳಿಸಿದರು ಎನ್ನುವ ಅನುಭವ ಅವಳಿಗಾಗುತ್ತದೆ. ಓಣಿಯ ಮಹಿಳೆಯರೆಲ್ಲ ಸೇರಿ ಅವಳಿಗೆ ಧೈರ್ಯ ತುಂಬುವ ಬದಲು ಅವಳ ಆತಂಕ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ನೀನು ಹೋಗಿ ಆ ಹಸಿರು ಗಿಡ ಮುಟ್ಟಿ ಬಾ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆ ಅವಳು ಮುಟ್ಟಿಬಂದ ಗಿಡವನ್ನು ಅವರೆಲ್ಲ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗಮನಿಸುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ. ಏನೋ ಕಾರಣದಿಂದ ಆ ಗಿಡ ಬಾಡಿದರೆ ಅವಳ ಮುಟ್ಟು ದೋಷಪೂರಿತವಾದುದೆಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅಂಥ ಆಪಾದನೆಗೆ ಇವಳು ಒಮ್ಮೆ ತುತ್ತಾದರೆ ಇವಳು ತಿಂಗಳಿಗೊಂದಾವರ್ತಿ ನರಕಸದೃಶ್ಯ ಹಿಂಸೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಲೇ ಇರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ಮೈನೆರೆದಾದ ಐದು ದಿವಸಗಳವರೆಗೆ ಇವಳನ್ನು ನಿತ್ಯ ಎರೆಯುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಿರುತ್ತದೆ. ಇವಳನ್ನು ಎರೆಯಲು ಸೋದರತ್ತೆಯೋ ಇಲ್ಲವೆ ನೆರೆಹೊರೆಯ ಮುತ್ತೈದೆಯರೋ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಇವಳನ್ನು ಎರೆಯಲು ಬಂದ ಅವರಿಗೂ ಇವಳ ಸೂತಕ ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರಾದ್ದರಿಂದ ಎರೆದವರು ತಮ್ಮ ಮನೆಯೊಳಗೆ ಹೋಗುವ ಮುನ್ನ ಬಾಗಿಲ ಹೊರಗೇ ಕುಳಿತು ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಮೈಲಿಗೆ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ ಇವಳ ಸೂತಕ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ. ಇವಳನ್ನು ಮುಟ್ಟಿದವರಿಗೆಲ್ಲ ಆ ಸೂತಕ ಹಬ್ಬುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಅವರಲ್ಲಿ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಪಾಪಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಮೂಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಥಮ ಮುಟ್ಟಿನ ಕುರಿತು ಇನ್ನೊಂದು ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ. ಈ ನಂಬಿಕೆಯೊಳಗಿರುವ ಧೋರಣೆ ಅವಳ ಕುರಿತು ಸಕಾರಾತ್ಮಕವಾದುದೋ ನಕಾರಾತ್ಮಕವಾದುದೋ ಎಂದು ತಿಳಿಯದಂತೆ ಸಂದಿಗ್ಧವನ್ನುಂಟುವಂಥದ್ದಾಗಿದೆ. ಮುಟ್ಟಾಗಿ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಇವರ ಉಡಿಯಲ್ಲಿ ಇದೀಗ ತಾನೇ ಹುಟ್ಟಿದ ಕೂಸನ್ನು ಹಾಕಿದರೆ ಆ ಕೂಸಿಗೆ ಮುಟ್ಟುದೋಷವಾಗುವುದಿಲ್ಲವೆಂದು ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಈ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಒಂದು ನಿಟ್ಟಿನಿಂದ ನೋಡಿದರೆ ತನ್ನ ಪ್ರಥಮ ಮುಟ್ಟಿನ ಮೂಲಕ ತಾಯಿಯಾಗುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಮುನ್ಸೂಚನೆಯನ್ನು ನೀಡಿರುವ ಇವಳು ಸಧ್ಯದಲ್ಲಿ ತಾಯಿಯ ಸ್ವರೂಪದವಳೇ. ಆದ್ದರಿಂದ ಇವಳ ಮುಟ್ಟು ಕೂಸಿಗೆ ಸೂತಕವನ್ನು ಅಂಟಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎನ್ನುವ ನಿಲುವು ಇಲ್ಲಿರಬಹುದು ಅನ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಈ ನಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಇನ್ನೊಂದು ನಿಟ್ಟಿನಿಂದ ನೋಡಿದರೆ ಮುಟ್ಟಾದ ಇವಳೂ ಸೂತಕದಲ್ಲಿರುವವಳೇ ಹಾಗೂ ಇದೀಗ ಹುಟ್ಟಿದ ಕೂಸೂ ಸೂತಕದಲ್ಲಿ ಇರುವಂಥದೇ ಹೀಗಾಗಿ ಸೂತಕದಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಅಂಥದೇ ಸೂತಕದಲ್ಲಿರುವ ಇನ್ನೊಮದನ್ನು ಮುಟ್ಟಿದರೆ ಅಥವಾ ಮುಟ್ಟಿಸಿಕೊಂಡರೆ ಯಾವುದೇ ಸೂತಕ ಸಂಸರ್ಗವಾಗಲಾರದು ಎನ್ನುವ ನಿಲುವು ಇಲ್ಲಿರಬಹುದು.
ಗ್ರಾಮೀಣ ಕುರುಬ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಹುಡುಗಿಯೊಬ್ಬಳು ಮೈನೆರೆದರೆ ತಮ್ಮ ಮನೆಯ ಬಾಗಿಲಿಗೆ ಚಪ್ಪಲಿ ಹಾಗೂ ಕಸಬರಿಗೆ ಜೋತು ಬಿಡುವ ಸಂಪ್ರದಾಯವಿದೆ. ಹುಡುಗಿ ಮೈನೆರೆಯುವ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನು ಹೊಲೆ ಗೊಳಿಸಿದಳು ಎಂದು ಕುರುಬರು ಭಾವಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೂ ಹೀಗೆ ಹೊಲೆಗೊಂಡ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಭೂತಪ್ರೇತಗಳು ನಿರಾತಂಕವಾಗಿ ಸಂಚರಿಸುತ್ತವೆ. ಭೂತಪ್ರೇತಗಳು ಮನೆಯೊಳಗೆ ಬರಬಾರದೆಂದು ಚಪ್ಪಲಿ ಹಾಗೂ ಕಸಬರಿಗೆಯನ್ನು ಮನೆ ಬಾಗಿಲಿಗೆ ಜೋತು ಬಿಡುತ್ತಾರೆ.
ಬೀದರದ ಗೊಂಡರು ತಮ್ಮ ಮನೆಯ ಹುಡುಗಿ ಮೈನೆರೆದರೆ ಅವಳಿಗೆ ಐದು ದಿವಸದ ಸೂತಕ ಕಳೆಯಿಸಿದ ನಂತರ ಅವಳ ಕಾಲಿಗೆ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ರುಳಿಯನ್ನು ಹಾಕುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆ ಹಾಕುವ ಮೂಲಕ ಈ ಹುಡುಗಿ ವಿವಾಹಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯವಾದ ಕನ್ಯೆಯಾಗಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಘೋಷಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹುಡುಗರಿಗಿಲ್ಲದ ಈ ರೀತಿಯ ಘೋಷಣೆ ಹುಡುಗಿಯರ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಚಲಿತವಿರುವುದು ಲಿಂಗತಾರತಮ್ಯದ ದ್ಯೋತಕವಾಗಿದೆ.
ಸಮಬೆಡಗು ವಿಷಮ ಕಂಕಣ ನಿಷಿದ್ಧ
ಕುರುಬರು ವಿವಾಹಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟಂತೆ ನಂಬಿಕೊಂಡಿರುವ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಕುತೂಹಲಕರವಾಗಿವೆ. ಕನ್ಯೆ ನೋಡಲು ಹೋಗುವ ಮುನ್ನ ಇಲ್ಲವೆ ತೋರಿಸುವ ಮುನ್ನ ಇಲ್ಲವೆ ಕನ್ಯೆ ತೋರಿಸುವ ಮುನ್ನ ಅವರು ಬೆಡಗು ಕಂಕಣಗಳ ಬಗೆಗೆ ಕೂಲಂಕಷವಾಗಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಕುರುಬರಲ್ಲಿ ಎರಡು ರೀತಿಯ ಕಂಕಣದವರಿದ್ದಾರೆ: ಹತ್ತಿ ಕಂಕಣದವರು ಮತ್ತು ಉಣ್ಣೆ ಕಂಕಣದವರು. ಕುರುಬರು ಸಮ ಕಂಕಣದವರೊಂದಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸಂಬಂಧ ಬೆಳೆಯಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹತ್ತಿಕಂಕಣದವರು ಉಣ್ಣೆಕಂಕಣದವರೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಏರ್ಪಡಿಸಲು ಒಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ. ಆ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕುರುಬ ಮಹಿಳೆಯರೂ ಪುರುಷರೊಂದಿಗೆ ದನಿಗೂಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇಂಥ ಸಂಬಂಧಗಳ ನಿಷೇಧಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಸೂಚಿಸುವಂಥ ಪುರಾಣ ಕತೆಯನ್ನು ಕುರುಬರು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಕುರುಬರ ಮೂಲಪುರುಷರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾದ ಪದ್ಮಗೊಂಡನು ತನಗೆ ಈಗಾಗಲೆ ವಿವಾಹವಾಗಿದ್ದರೂ ರಾಕ್ಷಸಿಯೊಬ್ಬಳ ಸಾಕು ಮಗಳಾದ ಚುಮಲೆಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುತ್ತಾನೆ. ಚುಮಲೆಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುವಾಗ ಕಂಕಣ ಕಟ್ಟಲು ಹತ್ತಿಯಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ನೂಲು ದೊರೆಯದಿದ್ದಾಗ ಅಲ್ಲಿಯೇ ಇದ್ದ ಕುರಿಗಳ ಉಣ್ಣೆಯ ಎಳೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದು ಕಂಕಣ ಕಟ್ಟಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಅದಾದ ನಂತರ ಪದ್ಮಗೊಂಡ ಚುಮಲೆಯರಿಗೆ ಹುಟ್ಟಿದ ಮಕ್ಕಳ ವಂಶದವರನ್ನು ಹತ್ತಿ ಕಂಕಣದವರೆಂದೂ ಕಂಕಣ ಮೂಲಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಎರಡನೆಯ ಹೆಂಡತಿಯ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ರಾಕ್ಷಸಿಯ ಸಾಕುಮಗಳ ಮಕ್ಕಳು ಎನ್ನುವ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಉಣ್ಣೆ ಕಂಕಣದವರನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಎಂದು ಹತ್ತಿ ಕಂಕಣದವರು ಭಾವಿಸಿದಂತೆ ಇದೆ.
ಆದರೆ ಕಾಲ ಬದಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಬದಲಾದ ಕಾಲದೊಂದಿಗೆ ಕುರುಬರ ನಂಬಿಕೆಗಳು ಮೊದಲಿನಷ್ಟು ಕಠೋರವಾಗಿ ಉಳಿದಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಅಲ್ಲೊಂದು ಇಲ್ಲೊಂದು ವಿಷಮ ಕಂಕಣದ ವಿವಾಹ ಸಂಬಂಧಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿವೆ. ಆದರು ನಿರೀಕ್ಷಿತ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಕಠೋರತೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿಲ್ಲ.
ಕುರುಬರಲ್ಲಿ ವಿಷಮ ಕಂಕಣ ವಿವಾಹ ನಿಷಿದ್ಧವಾಗಿರುವಂತೆ ಸಮಬೆಡಗು ವಿವಾಹವು ನಿಷಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಕುರುಬರು ಒಂದೇ ಬೆಡಗಿನವರನ್ನು ಸೋದರ ಸಂಬಂಧಿಗಳೆಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತ್ತಾರೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಆಚಾತುರ್ಯದಿಂದ ಒಂದೇ ಬೆಡಗಿನವರಲ್ಲಿ ವಿವಾಹ ಸಂಬಂಧ ನಡೆದಿದ್ದರೆೆ ಅಂಥವರಿಗೆ ಹುಟ್ಟುವ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಎಳೆಗುಲ ದವರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇಂಥ ಎಳೆಗುಲದವರನ್ನು ಸಮಾಜದ ಮಂಗಲ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಪಾಳ್ಗೊಳ್ಳದಂತೆ ನಿಷೇಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ ಸಮಾಧಾನದ ಸಂಗತಿಯೇನೆಂದರೆ ಇಂಥ ಎಳೆಗುಲದರವನ್ನು ಗುರುಸ್ವಾಮಿಗಳು ಮೂಲದೈವದವರೊಂದಿಗೆ ಮರಳಿ ಬೆರೆಯುವಂತೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಆಚರೆಣೆಗಳನ್ನು ನೆರವೇರಿಸುತ್ತಾರೆ.